Η λιπάση είναι ένζυμο που καταλύει την υδρόλυση του λίπους.
Παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διάσπαση, μεταφορά και επεξεργασία των λιπιδίων της διατροφής.
Για την πλήρη καταλυτική δραστηριότητα απαιτείται η παρουσία χολικών αλάτων και ενός συμπαράγοντα της κολιπάσης.
Μετατρέπει το λίπος σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη.
Η κύρια πηγή του ενζύμου είναι το πάγκρεας.
Η δραστικότητα της λιπάσης στο πάγκρεας είναι 100 φορές μεγαλύτερη από ότι σε άλλους ιστούς.
Πού χρησιμοποιείται η μέτρησή της;
Ο προσδιορισμός της στο αίμα (ορό), στο ασκιτικό υγρό και στο πλευριτικό υγρό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη :
διερεύνηση της παγκρεατίτιδας.
Σε οξεία παγκρεατίτιδα η λιπάση του αίματος αρχίζει να αυξάνεται εντός 4-8 ωρών και οι τιμές κορυφώνονται γύρω στις 24 ώρες και ελαττώνονται στα φυσιολογικά επίπεδα μετά από 8 έως 16 ημέρες.
Οι αυξήσεις κυμαίνονται από
2 έως 50 φορές απ τα επίπεδα των φυσιολογικών τιμών.
Οι τιμές ανεβαίνουν αργότερα και παραμένουν υψηλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι οι τιμές της αμυλάσης.
Η λιπάση είναι φυσιολογική στην απλή παρωτίτιδα, ενώ αντίθετα είναι αυξημένη. Στην παγκρεατίτιδα
οι τιμές της αμυλάσης και λιπάσης είναι συμπληρωματικές γι αυτό και πρέπει να προσδιορίζονται μαζι.
Λιπάση:
Μπορεί να εκτιμήσει την σοβαρότητα μιας παγκρεατίτιδας;
Η αύξηση της δεν είναι ανάλογη προς τη σοβαρότητα της παγκρεατίτιδας.
Εμφανίζει υψηλότερη κλινική ευαισθησία και ειδικότητα από ό,τι η αμυλάση.
Στην οξεία παγκρεατίτιδα;
Παράγεται ασκιτικό και πλευριτικό υγρό
Μέχρι και το 50% των ατόμων με σοβαρή οξεία παγκρεατίτιδα αναπτύσσουν μία ψευδοκύστη.
Η λιπάση ή η αμυλάση είναι πιο αξιόπιστος δείκτης..
Το 50% ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα εμφανίζουν υψηλές τιμές τόσο αμυλάσης όσο και λιπάσης στον (ορό).
Ο προσδιορισμός της λιπάσης είναι καλύτερος δείκτης από τον προσδιορισμό της αμυλάσης στη διαφορική διάγνωση της οξείας παγκρεατίτιδας από άλλες διαταραχές που εμφανίζουν παρόμοια κλινική εικόνα όπως :
η διάτρηση γαστρικού ή δωδεκαδακτυλικού έλκους,
η εντερική απόφραξη και
η απόφραξη μεσεντερίων αγγείων.
Οι φυσιολογικές τιμές λιπάσης
7-60 IU/L.
Αύξηση της λιπάσης εχουμε στην
- Οξεία παγκρεατίτιδα
- Χρόνια παγκρεατίτιδα
- Απόφραξη παγκρεατικού πόρου
- Καρκίνο παγκρέατος
- Οξεία χολοκυστίτιδα
- Διάτρηση πεπτικού έλκους
- Απόφραξη λεπτού εντέρου
- Περιτονίτιδα
- Εντερικό έμφρακτο
- Οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Απόρριψη μεταμοσχευμένων οργάνων
- Διαβητική κετοξέωση
- Αλκοολισμό
- Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP)
- Σοβαρή αιμόλυση
- Φάρμακα (οπιούχα, ηπαρίνη, σεκρετίνη)
Ποτε έχουμε μείωση της λιπάσης
Εχουμε στις εξής καταστάσεις:
- Συγγενή έλλειψη λιπάσης
- Βαριά μέταλλα
- Φάρμακα (κινίνη, EDTA)
.jpg)
