Τα αιμοπετάλια, θρομβοκύτταρα, platelets PLT είναι αιμοσφαίρια με καθοριστικό ρόλο στην πήξη του αίματος.
Όταν κατεστρεφονται τα αιμοφόρα αγγεία , τα αιμοπετάλια σχηματίζουν τον θρόμβο που προλαμβανει την απώλεια αίματος.
Δομή
Είναι τα μικρότερα κύτταρα του αίματος, διάμετρο 2-3 μm. Σχηματίζονται στον μυελό των οστών από μεγα-καρυοκύτταρα που παράγουν χιλιάδες αιμοπετάλια κατακερματίζοντας το κυτταρό πλασμά τους.
Απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος για 7-10 ημέρες πριν απομακρυνθούν από το ήπαρ και τον σπλήνα.
Εχουν μοναδική δομή από μια κυτταρική μεμβράνη, κυτταρόπλασμα και οργανύλλια.
Η κυτταρική μεμβράνη είναι το εξωτερικό στρώμα και αποτελείται από φωσφολιπίδια, χοληστερόλη και διάφορες πρωτεΐνες.
Το κυτταρόπλασμα περιέχει πολυάριθμους κόκκους που αποθηκεύουν πρωτεΐνες, ένζυμα και άλλα μόρια που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των αιμοπεταλίων.
Τα οργανύλλια περιλαμβάνουν μιτοχόνδρια, γεννητριες ενέργειας για το κύτταρο, και ένα δίκτυο μικροσωληνίσκων που παρέχουν δομική υποστήριξη.
Λειτουργία
Παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην πήξη του αίματος.
Όταν ένα αιμοφόρο αγγείο καταστραφει, τα αιμοπετάλια και σχηματίζουν ένα θρόμβο για να σταματησουν την αιμορραγία.
Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως αιμόσταση και περιλαμβάνει τρία στάδια:
προσκόλληση , ενεργοποίηση και συσσώρευση.
Προσκόλληση αιμοπεταλίων:
Όταν ένα αιμοφόρο αγγείο έχει υποστεί βλάβη, το εκτεθειμένο κολλαγόνο και άλλες πρωτεΐνες στο υπο-ενδοθηλιακό κυτταρόπλασμα προσελκύουν τα αιμοπετάλια. Τα οποια συνδέονται μ αυτές τις πρωτεΐνες μέσω υποδοχέων στην κυτταρική τους μεμβράνη, και ενεργοποιούνται.
Ενεργοποίηση αιμοπεταλίων:
Τα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια αλλάζουν σχήμα και απελευθερώνουν το περιεχόμενο των κοκκίων τους στη γύρω περιοχή.
Αυτά τα κοκκία περιέχουν μόρια όπως η διφωσφορική αδενοσίνη (ADP), η θρομβοξάνη Α2 και ο παράγοντας von Willebrand , τα οποία προσελκύουν και ενεργοποιούν άλλα αιμοπετάλια.
Συσσώρευση αιμοπεταλίων:
Τα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια συσσωματώνονται και σχηματίζουν ένα θρόμβο αιμοπεταλίων που σφραγίζει το κατεστραμμένο αιμοφόρο αγγείο.
Αυτή η διαδικασία είναι επίσης γνωστή ως συσσωμάτωση αιμοπεταλίων και διευκολύνεται από την αλληλεπίδραση των υποδοχέων ινωδογόνου και γλυκοπρωτεΐνης IIb/IIIa στην επιφάνεια των αιμοπεταλίων.
Εκτός από το ρόλο τους στην αιμόσταση, τα αιμοπετάλια παίζουν επίσης ζωτικό ρόλο στη φλεγμονή και την επούλωση των πληγών.
Απελευθερώνουν αυξητικούς παράγοντες όπως
ο αυξητικός παράγοντας που προέρχεται από αιμοπετάλια (PDGF),
ο αυξητικός μεταγραφικός παράγοντας βήτα (TGF-β) και
ο αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF),
οι οποίοι διεγείρουν την κυτταρική διαίρεση και το σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων.
Διαταραχές
Αρκετές διαταραχές μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία των αιμοπεταλίων, οδηγώντας σε υπερβολική αιμορραγία ή πήξη. Περιλαμβάνουν:
Θρομβοπενία:
Εδω υπάρχουν πολύ λίγα αιμοπετάλια κατι που οδηγεί σε αυξημένη αιμορραγία.
Μπορεί να προκληθεί από πιθανες διαταραχές του μυελού των οστών, αυτοάνοσα νοσήματα, ιογενείς λοιμώξεις ή φάρμακα.
Θρομβοκυττάρωση:
Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία υπάρχουν πάρα πολλά αιμοπετάλια στο αίμα, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο θρόμβων αίματος. Μπορεί να προκληθεί από γενετικές μεταλλάξεις ή άλλες υποκείμενες παθήσεις.
Αιμορροφιλία:
Πρόκειται για μια γενετική διαταραχή κατά την οποία το αίμα δεν πήζει σωστά λόγω έλλειψης παραγόντων πήξης, συμπεριλαμβανομένων των αιμοπεταλίων.
Νόσος Von Willebrand:
Πρόκειται για μια γενετική διαταραχή κατά την οποία το σώμα δεν παράγει αρκετό παράγοντα von Willebrand.
Διαταραχές της λειτουργίας των αιμοπεταλίων:
Πρόκειται για καταστάσεις στις οποίες τα αιμοπετάλια δεν λειτουργούν σωστά, οδηγώντας σε υπερβολική αιμορραγία ή πήξη. Μπορούν να προκληθούν από γενετικές μεταλλάξεις ή επίκτητες καταστάσεις όπως φάρμακα ή νόσοι.
Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Αυτοάνοση διαταραχή κατά την οποία το ανοσοποιητικό επιτίθεται και καταστρέφει τα αιμοπετάλια, οδηγώντας σε χαμηλό αριθμό και αυξημένη αιμορραγία.
Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Πρόκειται για μια σπάνια διαταραχή κατά την οποία σχηματίζονται θρόμβοι αίματος σε μικρά αιμοφόρα αγγεία σε όλο το σώμα, οδηγώντας σε χαμηλό αριθμό και αυξημένη αιμορραγία.
Θρομβοπενία από ηπαρίνη
Μια σπάνια κατάσταση κατά την οποία η χρήση ηπαρίνης οδηγεί στο σχηματισμό αντισωμάτων που ενεργοποιούν τα αιμοπετάλια και αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος.
Η θεραπεία για τις διαταραχές των αιμοπεταλίων εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα, μεταγγίσεις αίματος ή χειρουργική επέμβαση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνιστώνται αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η αποφυγή ορισμένων φαρμάκων ή τροφών.
Αιμοπετάλια: Ιδανικες Τιμές
150.000 και 450.000 /μL αίματος. Ωστόσο, αυτό το εύρος τιμών μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο και την ηλικία και το φύλο του ατόμου.
Χαμηλά αιμοπετάλια
Κάτω από 150.000 /μL αίματος (θρομβοπενία) και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Υψηλά αιμοπετάλια
θεωρούνται πάνω από 450.000 /μL αίματος (θρομβοκυττάρωση) και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο αριθμός των αιμοπεταλίων από μόνος του δεν παρέχει πλήρη εικόνα της λειτουργίας των αιμοπεταλίων.
Οι δοκιμές λειτουργίας των , όπως ο χρόνος ροής, ο χρόνος πήξης και η συσσώρευση , μπορεί να είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της λειτουργίας των και την αξιολόγηση του κινδύνου αιμορραγίας ή πήξης.
Αυξημένα αιμοπετάλια: Αιτίες
Φλεγμονή:
Η φλεγμονή που προκαλείται από λοιμώξεις, αυτοάνοσες διαταραχές ή χρόνιες ασθένειες μπορεί να διεγείρει την παραγωγή αιμοπεταλίων στο μυελό των οστών.
Σιδηροπενική αναιμία:
Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να προκαλέσει θρομβοκυττάρωση ως αντισταθμιστικό μηχανισμό για την αύξηση της παραγωγής αιμοπεταλίων.
Καρκίνος:
Ορισμένοι τύποι , όπως
η λευχαιμία και το λέμφωμα,
μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των αιμοπεταλίων.
Χειρουργική επέμβαση ή τραύμα:
Η χειρουργική επέμβαση ή το τραύμα μπορεί να προκαλέσει προσωρινή αύξηση του αριθμού των ως μέρος της θεραπευτικής απόκρισης
Σπληνεκτομή:
Μπορεί να προκαλέσει αύξηση του αριθμού των λόγω της απουσίας του οργάνου που είναι υπεύθυνο για
το φιλτράρισμα και την αφαίρεση των παλαιών αιμοπεταλίων από το αίμα.
Φάρμακα:
Τα στεροειδή και η επινεφρίνη, μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των .
Ιδιοπαθής θρομβοκυττάρωση:
Είναι σπάνια διαταραχή του αίματος κατά την οποία ο μυελός των οστών παράγει πάρα πολλά αιμοπετάλια.
Χαμηλά αιμοπετάλια: Αιτίες
Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλά αιμοπετάλια μπορεί να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
Ιογενείς λοιμώξεις:
Οπως ο δάγγειος πυρετός και η ηπατίτιδα C, μπορεί να προκαλέσουν θρομβοπενία.
Φάρμακα:
Δείτε παρακάτω αναλυτικά τα φάρμακα που ρίχνουν τα αιμοπετάλια.
Αυτοάνοσες διαταραχές:
Ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μπορούν να προκαλέσουν προσβολή του ανοσοποιητικού συστήματος στα αιμοπετάλια, οδηγώντας σε θρομβοπενία.
Εγκυμοσύνη:
Μπορεί να προκαλέσει θρομβοπενία λόγω της αυξημένης ζήτησης για αιμοπετάλια και των επιπτώσεων των ορμονικών αλλαγών στο σώμα.
Το αλκοόλ:
Μπορεί να προκαλέσει θρομβοπενία επηρεάζοντας την παραγωγή και τη λειτουργία των αιμοπεταλίων.
Διαταραχές του μυελού των οστών:
Η λευχαιμία και το μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο, μπορεί να προκαλέσουν θρομβοπενία.
Κληρονομικές διαταραχές:
Το σύνδρομο Wiskott-Aldrich και το σύνδρομο Bernard-Soulier μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή ή τη λειτουργία των αιμοπεταλίων και να προκαλέσουν θρομβοπενία.
Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία:
Μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή αιμοπεταλίων στο μυελό των οστών, οδηγώντας σε θρομβοπενία.
Υπάρχουν πολλά φάρμακα που ρίχνουν τα αιμοπετάλια, οδηγώντας σε θρομβοπενία.
Μερικά από τα συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα που μπορούν να ρίξουν τα αιμοπετάλια περιλαμβάνουν:
Χημειοθεραπεία:
Μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή αιμοπεταλίων στο μυελό των οστών, οδηγώντας σε θρομβοπενία.
Ηπαρίνη:
Μπορεί να προκαλέσει θρομβοπενία που προκαλείται από την ηπαρίνη μια κατάσταση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα που ενεργοποιούν τα αιμοπετάλια και αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη :
Οπως η ασπιρίνη και η ιβουπροφαίνη μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία των αιμοπεταλίων και να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Αντιβιοτικά:
Η βανκομυκίνη, η πενικιλλίνη και οι σουλφοναμίδες μπορούν να προκαλέσουν θρομβοπενία
Αντισπασμωδικά:
Τα αντισπασμωδικά όπως η καρβαμαζεπίνη και η φαινυτοΐνη μπορούν να προκαλέσουν θρομβοπενία
Διουρητικά:
Διουρητικά όπως η φουροσεμίδη και η υδροχλωροθειαζίδη μπορεί να προκαλέσουν θρομβοπενία
Αντιαιμοπεταλιακά:
η κλοπιδογρέλη και η τικλοπιδίνη
μπορούν να προκαλέσουν θρομβοπενία
Χαμηλά αιμοπετάλια:
Θάνατος
Ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων, γνωστός και ως θρομβοπενία, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.
Ενώ είναι πιθανό τα χαμηλά αιμοπετάλια να οδηγήσουν σε θάνατο, αυτό δεν είναι συχνό και συνήθως συμβαίνει μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις θρομβοπενίας.
Η σοβαρότητα της θρομβοπενίας καθορίζεται από τον αριθμό των αιμοπεταλίων και την υποκείμενη αιτία της νόσου.
Οι ήπιες περιπτώσεις θρομβοπενίας μπορεί να μην προκαλούν συμπτώματα, ενώ οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αυτόματη αιμορραγία ή μώλωπες, ειδικά στο δέρμα, τα ούλα ή τη μύτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η σοβαρή θρομβοπενία μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία στον εγκέφαλο ή σε άλλα ζωτικά όργανα, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
Συμπέρασμα
Τα αιμοπετάλια είναι μικρά αιμοσφαίρια που παίζουν κρίσιμο ρόλο στο σύστημα πήξης του αίματος του σώματος.
Αρα προσεχουμε και σεβομαστε τα ασημαντα αυτα στοιχεια του αιματος που φιλοξενουμε στο σαρκιο μας.
Χαιρετε.
https://peptiko.gr/aimopetalia-plt/
.jpg)
