ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ MHN ΠΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ..ΕΠΕΣΑ

 

37,3 εκατομμύρια. Θάνατοι: 646.000, εκ των οποίων το 80% στις αναπτυσσόμενες χώρες. Χαμένα έτη ζωής: 17 εκατομμύρια. Ολα αυτά ετησίως. Τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας καταδεικνύουν πόσο σοβαρό έχει γίνει διεθνώς ένα από τα λιγότερο προφανή και γνωστά, ίσως, στην κοινή γνώμη προβλήματα δημόσιας υγείας: οι πτώσεις ατόμων άνω των 65 ετών. Ξέρω ότι είναι πολύ πιθανό να έρθει στο μυαλό σας η γνωστή παροιμία κι ίσως γελάσετε, αλλά το θέμα δεν είναι καθόλου αστείο.

Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, τρία εκατ. ηλικιωμένοι φτάνουν κάθε χρόνο στα επείγοντα των νοσοκομείων έπειτα από πτώση. Περισσότεροι από 800.000 χρειάζεται να νοσηλευθούν (το κόστος για το εθνικό σύστημα υγείας ξεπερνά τα 60 δισ. δολάρια). 

Και κάθε 19 λεπτά ένας ηλικιωμένος πεθαίνει από πτώση και τις επιπλοκές της. 

Με δεδομένο, μάλιστα, ότι (και) ο αμερικανικός πληθυσμός γερνάει και ότι οι άνω των 85 ετών πολίτες υπολογίζεται να έχουν αγγίξει τα 9  εκατ. μέχρι το 2030, δεν αποκλείεται, σύμφωνα με κάποιες προβλέψεις, οι θάνατοι από αυτή την αιτία να φτάσουν τους 7 κάθε ώρα. 

Ναι, κάθε ώρα Πάντα από πτώση.

Οι Ευρωπαίοι άνω των 65 ετών που μεταφέρονται ετησίως στα νοσοκομεία έπειτα από πτώση είναι σχεδόν 4 εκατ. 

Το 1,5 εκατ. νοσηλεύεται  και οι 50.000 υποκύπτουν στα τραύματά τους. 

Το 59% είναι γυναίκες. 

Μία στις 5 πτώσεις προκαλεί σοβαρούς τραυματισμούς, όπως κατάγματα με συχνότερα αυτά των κάτω άκρων και του ισχίου, τα οποία αφορούν το 90% των περιστατικών και εγκεφαλικές κακώσεις.

Στην Ελλάδα, Το 2016 εκπονήθηκε από το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με την Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία και στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος Ηπιόνη ήταν η σύζυγος του Ασκληπιού, σχετική μελέτη και προτάθηκαν ενημέρωση και επιμόρφωση της κοινής γνώμης, των ευπαθών ομάδων και του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. 

Προτάθηκαν. Κι εμειναν προτασεις 

Πολλοί ηλικιωμένοι λαμβάνουν συστηματικά ηρεμιστικά ή υπνωτικά σκευάσματα, τα οποία αυξάνουν την πιθανότητα μιας πτώσης. 

Επιπλέον, ο καθιστικός τρόπος ζωής οδηγεί σε μυϊκή αδυναμία και προβλήματα ισορροπίας. 

Σε κάποια μεγάλα νοσοκομεία, συμπληρώνεται για κάθε ασθενή ο οποίος εισάγεται στην κλινική ένα ερωτηματολόγιο της 

Κλίμακας Πτώσης του Morse, 

όπως ονομάζεται, για να γνωρίζουν οι γιατροί και νοσηλευτές το επίπεδο ρίσκου και να αποφασίσουν σε ποιες παρεμβάσεις πρόληψης πτώσης θα προχωρήσουν στη διάρκεια της νοσηλείας. 

Αυτό πάντως στο οποίο επιμένουν οι ειδικοί είναι ότι, ακόμα κι αν δεν υπάρξει κάποιο κάταγμα οστού, δηλαδή ακόμα αν δεν προκληθεί λιγότερο ή περισσότερο σοβαρή σωματική βλάβη, 

οι συνέπειες μιας πτώσης παραμένουν δυσμενείς. 

Το ηλικιωμένο άτομο, από ανασφάλεια μήπως επαναληφθεί κάποιο ατύχημα, περιορίζει στο εξής τις δραστηριότητές του ή, ακόμη χειρότερα, απομακρύνεται σταδιακά από το κοινωνικό του περιβάλλον και κλείνεται στο σπίτι. 

Πλήττονται καίρια η ανεξαρτησία και η αυτοπεποίθησή του. 

Αισθάνεται φόβο και ανεπάρκεια. 

Νιώθει ότι έχει χάσει τον έλεγχο της ζωής του. Ετσι επέρχονται άλλου είδους δεινά, όπως η ακόμη μεγαλύτερη φυσική εξασθένησή του αλλά και η κατάθλιψη. 

Η μετά την πτώση αγχώδης διαταραχή, όπως αποκαλείται, είναι ένα νέο κλινικό σύνδρομο της τρίτης ηλικίας.

Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που το συμβάν μιας πτώσης προκαλεί αβεβαιότητα και ανησυχία και στους συγγενείς και φίλους του , οι οποίοι συχνά οδηγούνται σε υπερ προστατευτικές συμπεριφορές ή αποφασίζουν τη μεταφορά του σε οίκο ευγηρίας οπου και συνηθως καταληγε υστερα απο μερικους μηνες. 

Παράπλευρες απώλειες…

Γήρας και πτώση πάνε μαζί, είναι αναπόφευκτο, Κάθε χρόνο ένα τέτοιο ατύχημα συμβαίνει σε εκατομμύρια ανθρώπους: 

στο 28-35% των άνω των 65 ετών και στο 32-42% των άνω των 70 ετών. 

Τουλάχιστον ένας στους τέσσερις, δηλαδή, είναι βέβαιο ότι θα το πάθει και, επιπλέον, όπως επιβεβαιώνει η στατιστική των πτώσεων, θα έχει στο εξής διπλάσιες πιθανότητες να το ξαναπάθει. 

Οι μισοί από τους παθόντες δεν θα το πουν στον γιατρό τους. 

Το ζητούμενο είναι να ελαχιστοποιήσει κανείς τον κίνδυνο. Είναι εφικτό; Φυσικά. Αρκεί να γνωρίζει πώς…

50%-60% των ατυχημάτων συμβαίνουν στο σπίτι

Οι ένοχοι είναι πολλοί. Κατ’ αρχάς υπάρχουν οι ενδογενείς, οι βιολογικοί παράγοντες: 

η απώλεια της ικανότητας για διατήρηση της ισορροπίας, τα πιθανά προβλήματα στο μυο σκελετικό σύστημα, η έλλειψη εγρήγορσης και ικανότητας αντίδρασης  τα μειωμένα αντανακλαστικά, καθώς και η έκπτωση διάφορων λειτουργιών, όπως της όρασης, της ακοής, του προσανατολισμού, της κινητικότητας και της αισθητικότητας – όλα αυτά φυσικά και αναμενόμενα, λόγω ηλικίας.

Επειτα είναι οι παθολογικοί παράγοντες, δηλαδή μια πλειάδα παθολογικών διεργασιών και καταστάσεων, από καρδιαγγειακές παθήσεις αρρυθμία, ορθοστατική υπόταση  και νευρο λογικές διαταραχές  Πάρκινσον, αγγειακά εγκεφαλικά , μέχρι ψυχιατρικά προβλήματα μεταβολές στη διάθεση, άρνηση αποδοχής της περιορισμένης λειτουργικότητας. 

Για παράδειγμα, ιδιαίτερα επιρρεπείς σε πτώσεις είναι οι ηλικιωμένοι με διαβήτη, οι οποίοι συνήθως πέφτουν κατά τη διάρκεια κρίσεων υπογλυκαιμίας, καθώς και όσοι εμφανίζουν αιφνίδιες διαταραχές της καρδιακής λειτουργίας.

Τα αντιυπερτασικά και διουρητικά σκευάσματα, καθώς και τα μυοχαλαρωτικά ή τα ψυχοτρόπα που συχνά προκαλούν εκνευρισμό, υπνηλία, διέγερση ή ευθύνονται για διαταραχή νοητικών λειτουργιών όπως η συγκέντρωση και η ισορροπία. 

Η πολυφαρμακία η χρήση τεσσάρων ή  και περισσοτέρων φαρμάκων, ακόμη και αν γίνεται με τη συγκατάθεση ιατρού, αυξάνει σημαντικά την προδιάθεση των ηλικιωμένων για πτώσεις και άλλα ατυχήματα.

Το 50%-60% των ατυχημάτων συμβαίνει στο σπίτι: ολισθηρό πάτωμα, ακατάλληλα παπούτσια ή ρούχα, καλώδια ηλεκτρικών συσκευών, σκάλες μεσα στο σπιτι απο υπνοδωματιο σε μπανιο ή κουζινα ειναι θανατηφορες. 

Το μπανιο θα πρεπει να βρισκεται διπλα στο υπνοδωματιο. Οι νυκτερινες εγερσεις , εαν μαλιστα συνυπαρχει διαβητης ειναι θανασιμες. 

Μπάνια με μπανιερες προπολεμικες χωρίς εξοπλισμό ασφαλείας για ηλικιωμένους,  ευθύνονται για την πλειονότητα των περιστατικών. Μια ντουζιερα ειναι ζητημα υπευθυνοτητος των οικειων.

Η πρόληψη σώζει. 

Υπάρχουν μέτρα προφύλαξης, όπως το καθημερινο περπατημα με μπαστουνι, για ενδυνάμωση και διατάσεις των μυών, για καλύτερη ισορροπία και αντοχή: 

30λεπτά την ημερα  κάνουν θαύματα.

Στόχος η διατηρη υγιους καρδιάς, πνευμονων και αγγείων. 

Ερευνα του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, με τη συμμετοχή 23.407 ατόμων από 25 χώρες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι με το περπατημα ο κίνδυνος πτώσης μειώνεται κατά 23%. 

Ακόμα και μέσα στο σπίτι υπάρχουν κολπα για τη βελτίωση της ισορροπίας, όπως το να στέκεται κανείς στο ένα του πόδι όσο πλένει τα πιάτα ή όσο βουρτσίζει τα δόντια του. 

Ακολουθούν η σωστή ρύθμιση των φαρμάκων και μια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο. 

Ισως τα πολυεστιακά γυαλιά δεν ενδείκνυνται από μια ηλικία και έπειτα.

Η οστεοπόρωση αποτελεί παράγοντα καθορισμού της βαρύτητας των κακώσεων έπειτα από μια πτώση. 

Η πρόληψή της αρχίζει από τη μικρή ηλικία. Περιλαμβάνει άσκηση και τη λήψη επαρκών ποσοτήτων μαγνησιουκαι βιταμίνης D3

Σιγουρα δεν έχει γίνει απολύτως κατανοητό το άμεσο και έμμεσο κόστος δημόσιας υγείας που συνεπάγονται οι πτώσεις,  

Η πρόληψη περιλαμβάνει  έλεγχο της όρασης και η εργονομία στο οικιακό περιβάλλον. 

Ισως θαπρεπε  κάθε γιατρός της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ακόμα και ένας αγροτικός , να διέθετε λίγα λεπτά για να συζητήσει με ηλικιωμένους την καθημερινότητά τους και να τους υποδείξει μερικές χρήσιμες αλλαγές, με πρωτη αυτη της ιδεας του σωστου μπαστουνιου για καθε εξοδο απ το σπιτι.