ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ

 

Ανοοσοθεραπεία είναι εκεινη που χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμησει την αρρωστεια, καθε αρρωστεια και τον καρκίνο.

Η ιατρική θεωρεί το ανοσοποιητικό σύστημα ως αμυντική δύναμη του οργανισμού απέναντι στους  ιούς και τα βακτηριδια, που προκαλούν ασθένειες.

Η σύνδεση μεταξύ του ανοσοποιητικού και του καρκίνου προτάθηκε πριν από έναν αιώνα.

Το ανοσοποιητικό εντοπίζει και καταστρέφει οτιδήποτε ξένο με τον οργανισμό μας, συμπεριλαμβανομένων των φυσιολογικών κυττάρων που έχουν μεταλλαχθεί σε καρκινικά, αναγνωρίζοντας τις, συχνά ανεπαίσθητες, αλλαγές που μπορεί να κάνει ένα φυσιολογικό κύτταρο να θεωρείται από το ανοσοποιητικό ως ξένο.

Σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία, η οποία σκοτωνει τα καρκινικά κύτταρα, η ανοσοθεραπεία δρα επί των κυττάρων του ανοσοποιητικού , για να τα βοηθήσει τη δράση τους εναντίον του καρκίνου.

Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούσαν αδιέξοδη την εκμετάλλευση του ανοσοποιητικού για τη θεραπεία του καρκίνου. Υπό κανονικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό λειτουργεί με σκοπό την εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν αυτά τα κακοήθη κύτταρα να αποφύγουν την ανοσοαπόκριση, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν τον πολλαπλασιασμό και τον σχηματισμο όγκου. 

Ειδικότερα, η ανοσοθεραπεία στοχεύει ή διαμορφώνει κύτταρα ή άλλα συστατικά του ανοσοποιητικού για να αυξήσει την ανοσοαπόκριση ή να μειώσει την αναστολή της ανοσοαπόκρισης του οργανισμού. 

Αυτό επιτρέπει στο ανοσοποιητικό τον εντοπισμό και εν συνεχεία την εξάλειψη των καρκινικών κυττάρων. 

Η αξιοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς για την καταπολέμηση των νεοπλασματων προσφέρει πλεονεκτήματα σε σχέση με τις παραδοσιακές στοχευμένες θεραπείες ή τις χημειοθεραπείες.

Η ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς σημείων ελέγχου checkpoint inhibitors, είναι η εφαρμοσμένη μορφή ανοσοθεραπείας στον καρκίνο. 

Εμποδίζουν τη λειτουργία μηχανισμού που χρησιμοποιούν τα καρκινικά κύτταρα για να διακόψουν την απάντηση του ανοσοποιητικού . 

Η απάντηση του ανοσοποιητικού χρησιμοποιεί τα Τ-κύτταρα killer T-cells, που αποτελούν μηχανισμό του ανοσοποιητικού , για την καταστροφή και των καρκινικών κυττάρων.

Μια διαφορετικη μορφή ανοσοθεραπείας, που ονομάζεται Κυτταρική Θεραπεία, περιλαμβάνει αφαίρεση κυττάρων του ανοσοποιητικού από τον ασθενή, τα οποία τροποποιούνται γενετικά με σκοπό την καταπολέμηση του καρκίνου. 

Τα κύτταρα αυτά πολλαπλασιάζονται στο εργαστήριο και επανεισάγονται, με μετάγγιση, στον ασθενή. 

Αυτό το είδος της θεραπείας δημιουργείται ατομικά για κάθε ασθενή και βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο.

Τα δι-ειδικά διπλού τύπου ειδικά αντισώματα είναι μια εναλλακτική λύση κυτταρικής θεραπείας, δεδομένου ότι δεν απαιτεί την εξατομίκευση της θεραπείας για κάθε ασθενή. 

Αυτά τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που μπορούν να προσκολλώνται τόσο στα καρκινικά κύτταρα, όσο και στα Τ-κύτταρα. Με αυτόν τον τρόπο τα φέρνουν κοντά, έτσι ώστε τα Τ-κύτταρα έχουν τη δυνατότητα να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα.

Τα εμβόλια, μια άλλη μορφή ανοσοθεραπείας, είναι, μέχρι σήμερα, λιγότερο αποτελεσματικά από τις άλλες μορφές ανοσοθεραπείας. 

Σε αντίθεση με τα εμβόλια της παιδικής ηλικίας, τα οποία αποσκοπούν στην πρόληψη ασθενειών, ιλαρά και παρωτίτιδα τα εμβόλια για τον καρκίνο στοχεύουν στην αντιμετώπιση της νόσου για το άτομο που έχει ήδη νοσήσει από καρκίνο. 

Η βασική ιδέα είναι να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό με την χρήση κάποιου τμήματος του όγκου ή συστατικού του καρκινικού κυττάρου, ώστε να αντιμετωπίσει τον καρκίνο. 

Το μόνο εμβόλιο που έχει εγκριθεί ειδικά για τη θεραπεία του καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες, αφορά τον καρκίνο του προστάτη. 

Ένα άλλο εμβόλιο, το BCG, το οποίο αναπτύχθηκε για την πρόληψη της φυματίωσης, χρησιμοποιείται από ετών για τη θεραπεία του καρκίνου της ουροδόχου κύστης. 

Ως εξασθενημένο βακτηριδιο της φυματίωσης, το BCG φαίνεται να προκαλεί μια γενική αντίδραση του ανοσοποιητικού η οποία λειτουργεί ενάντια στον καρκίνο. 

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι και άλλα εμβόλια μπορεί ακόμη να λειτουργήσουν, σε συνδυασμό με αναστολείς σημείων ελέγχου.

Τύποι καρκίνου που αντιμετωπίζονται σήμερα με τη μέθοδο της ανοσοθεραπείας .

Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναπτυχθεί ανοσοθεραπείες  δηλαδη αναστολείς σημείων ελέγχου για αρκετές μορφές καρκίνου, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται το προχωρημένο μελάνωμα, ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του νεφρού και η νόσος Hodgkin. 

Αντίθετα, η κυτταρική θεραπεία, μέχρι στιγμής, έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως για αιματολογικές κακοήθειες, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα. 

Σε μερικούς ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο, οι οποίοι δεν έχουν ανταποκριθεί ικανοποιητικά σε άλλες θεραπείες, η ανοσοθεραπεία έχει οδηγήσει σε πλήρεις και ανθεκτικές αποκρίσεις. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα ελπιδοφόρα ευρήματα, υπάρχει η προσδοκία ότι η συνέχιση της έρευνας και της ανάπτυξης της ανοσοθεραπείας, θα προσφέρει καλύτερες θεραπείες για τον καρκίνο, οι οποίες θα βελτιώσουν την έκβαση των ασθενών. 

Οι κλινικές δοκιμές αξιολογούν επί του παρόντος την ανοσοθεραπεία σε ασθενείς με διάφορους τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων όγκων του εγκεφάλου, του παχέος εντέρου και καρκίνους των ωοθηκών.   

Αν και η ανοσοθεραπεία είναι εξαιρετικά επιτυχής σε ορισμένες περιπτώσεις, εξακολουθεί να λειτουργεί μόνο σε μια μειοψηφία των ασθενών. 

Η νέα κατηγορία ανοσοθεραπείας, γνωστή ως αναστολείς σημείων ελέγχου, παρουσιάζει ελπιδοφόρα αποτελέσματα στη θεραπεία του καρκίνου. 

Ωστόσο, ως ενιαίοι παράγοντες είναι αποτελεσματικοί μόνο σε 20% - 30% των ασθενών. 

Αυτοί οι ασθενείς έχουν όγκους που παρουσιάζουν στοιχεία φλεγμονής, γεγονός που σημαίνει ότι ήδη έχουν διηθηθεί με κύτταρα του ανοσοποιητικού , αλλά η ανοσολογική απόκριση έχει διακοπεί από κάποιο μπλοκ στη διαδικασία. 

Τα φάρμακα με δράση αναστολέων σημείων ελέγχου αντισταθμίζουν αυτό το μπλοκ, επιτρέποντας στα κύτταρα του ανοσοποιητικού να κάνουν τη δουλειά τους. 

Μερικοί ασθενείς με προχωρημένη νόσο παρουσιάζουν υφέσεις που έχουν διαρκέσει για χρόνια. 

Δυστυχώς, ορισμένοι όγκοι με στοιχεία φλεγμονής δεν ανταποκρίνονται πλήρως στους αναστολείς σημείων ελέγχου, κυρίως λόγω των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ μικροπεριβάλλοντος του όγκου και του ανοσοποιητικού . Οι υπόλοιποι ασθενείς 70% - 80% έχουν μη -φλεγμονώδεις όγκους, που σημαίνει έχουν έλλειψη κύτταρων του ανοσοποιητικού συστήματος συνολικά. 

Σε μερικές περιπτώσεις, συνδυάζοντας δύο αναστολείς σημείων ελέγχου αυξάνεται η αποτελεσματικότητα. Αλλά για μερικούς ασθενείς τα φάρμακα αυτά δεν λειτουργούν καθόλου, ή λειτουργούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα.

Η κυτταρική θεραπεία, η οποία είναι πειραματική, παρουσιάζει πλήρεις υφέσεις σε 25% έως 90% των ασθενών με λεμφώματα ή λευχαιμίες, ανάλογα με τον τύπο της αιματολογικής κακοήθειας. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις η ύφεση μπορεί να διαρκέσει για χρόνια, αλλά σε άλλες η υποτροπή συμβαίνει μέσα στον πρώτο χρόνο.

Αναγνωρίζεται ότι το κλινικό και βιολογικό τοπίο της ανοσοθεραπείας είναι νέο και δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό. 

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της αγωγής με ανοσοθεραπεία είναι εντελώς διαφορετικές από εκείνες που προκαλούν οι άλλοι τύποι θεραπείας του καρκίνου. 

Συγκεκριμένα, οι αναστολείς σημείων ελέγχου μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα που οφείλονται, ουσιαστικά, σε αυτοάνοσες αντιδράσεις. 

Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την ενεργοποίηση φλεγμονωδών αντιδράσεων, όπου το ανοσοποιητικό επιτίθεται ταυτόχρονα στον καρκίνο και στους υγιείς ιστούς. 

Στο αναπνευστικό σύστημα μπορεί να προκληθεί δυσκολία στην αναπνοή, ενώ στο πεπτικό σύστημα μπορεί να προκληθεί διάρροια. 

Οι επιπλοκές από την ανοσοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των διατρήσεων του εντέρου σε ασθενείς που αναπτύσσουν κολίτιδα, μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. 

Παρατηρούνται επίσης άλγη στις αρθρώσεις και τους μύες, καθώς και ρευματοειδής αρθρίτιδα. Αναφέρεται επίσης και προσβολή ζωτικής σημασίας αδένων, όπως ο θυρεοειδής και η υπόφυση. 

Αυτές οι αντιδράσεις είναι συχνά επικίνδυνες, αλλά μπορεί συχνά να ελεγχθούν με στεροειδή όπως η πρεδνιζόνη.

Η κυτταρική θεραπεία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σοβαρές και πιθανώς θανατηφόρες αντιδράσεις που προκύπτουν από την υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Οι αντιδράσεις συνήθως ελέγχονται, αλλά οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπισθούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Οι ογκολόγοι είναι ενθουσιασμένοι με τις προοπτικές που είναι ήδη ορατές για τις δυνατότητες της ανοσοθεραπείας. 

Οι συνδυασμοί σχημάτων ανοσοθεραπείας κατά πάσα πιθανότητα θα είναι πιο ελπιδοφόροι από τις μονοθεραπείες. Ωστόσο, ο μεγάλος αριθμός των πιθανών συνδυασμών, καθώς και ο προσδιορισμός του συνδυασμού που μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός, μαζί με το χρονοδιάγραμμα και τη δοσολογία, δημιουργούν απίστευτα πολύπλοκες δυνατότητες αλλά και δυσκολίες. 

Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη φαρμάκων ανοσοθεραπείας, συμπεριλαμβάνουν την έλλειψη προκλινικών αναλύσεων και πειραματόζωων, την δυσκολία στην επιλογή των κατάλληλων παραμέτρων για τις κλινικές δοκιμές, την πρόβλεψη αποτελεσματικών δόσεων και την πρόβλεψη, κατανόηση και άμβλυνση της τοξικότητας, καθώς και την ουσιαστική έλλειψη επικυρωμένων βιοδεικτών για τον προσδιορισμό του πληθυσμού των ασθενών που θα επωφεληθούν από την ανοσοθεραπεία. 

Επειδή πολλά ανοσοθεραπευτικά σχήματα που εισέρχονται στην αγορά βασίζονται σε υποκατάστατα τελικά σημεία surrogate endpoints   τα οποία προέρχονται από πρώιμες κλινικές δοκιμές, η γενίκευση της χρήσης πρόωρων δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε άγνωστα επί του παρόντος αποτελέσματα. 

Τα προγράμματα πρόωρης πρόσβασης για ανοσοθεραπεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις μακροπρόθεσμες εκβάσεις των ασθενών. 

Αυτές οι θεραπείες αποτελούν μεγάλη υπόσχεση για την επίτευξη βιώσιμων τρόπων θεραπείας για ορισμένους ασθενείς με καρκίνο.

Είναι προφανές ότι η χειρουργική, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, παραμένουν, προς το παρόν, η ραχοκοκαλιά της πρακτικής αντιμετώπισης του καρκίνου.

Η ανοσοθεραπεία είναι ένας από τους βασικούς τομείς επενδύσεων για την επέκταση των πρώτων επιτυχιών της στη θεραπεία του καρκίνου, σε όλους σχεδόν τις συμπαγείς όγκους. 

Οι μονοθεραπείες με ανοσολογικούς τροποποιητές  ελπίζουμε ότι θα καθιερωθούν και ελπίζουμε επίσης να έχουμε πολύ καλύτερη γνώση για την επιλογή των ασθενών που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ν’ ανταποκριθούν. Ανυπομονούμε να δούμε την επόμενη γενιά αυτών των φαρμακων, όπως τους συνδυασμούς διπλά-ειδικών αντισωμάτων των Τ κυττάρων και ανοσο-ρυθμιστές, για τη θεραπεία των ασθενών που δεν ανταποκρίνονται καλά στους ανοσολογικούς τροποποιητές. 

Θα μάθουμε πολλά από τα δεδομένα που προέρχονται από προηγμένες κλινικές δοκιμές και ελπίζουμε να χρησιμοποιηθούν για να σχεδιασθούν νέα μόρια και συνδυασμοί φαρμάκων.