Η Ανοια συχνά συγχέεται με το Αλτσχάιμερ.
Η Ανοια περιγράφει οποιοδήποτε κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από έκπτωση μνήμης,ικανότητας λόγου σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, κριτικής σκέψης προσανατολισμου .
Στους 10 που έχουν άνοια, οι 8 την απεκτησαν λόγω του Αλτσχάιμερ μιας νευροεκφυλιστικής νόσου που ξεκινά με διαταραχές πρόσφατης αυτοβιογραφικής μνήμης και οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες.
Η επαναλαμβανόμενη απώλεια πρόσφατης μνήμης, κάποιου γεγονότος, που δεν δικαιολογείται να έχει ξεχαστεί, είναι σήμα κινδύνου.
Δηλαδή, να μην έχουν καταγραφεί στον εγκέφαλο ενός ατόμου σαν γεγονός, τα βαφτίσια που πήγε πριν ένα μήνα, ή οι διακοπές που έκανε με την οικογένειά του πριν δυο χρόνια σε ένα συγκεκριμένο τόπο.
Προσοχη ομως η δυσκολία να θυμηθούμε ονόματα αγαπητων ηθοποιων η λεπτομέρειες απο μια συζήτηση που καναμε δεν είναι δείγμα κινδύνου για Αλτσχάιμερ αλλά συχνό εύρημα στην πλειοψηφία των ανθρώπων, λογω ηλικιας.
Ακομα, η κατάθλιψη ή επιθετικότητα μπορεί να εμφανιστούν σαν πρώτες εκδηλώσεις της Νόσου, πριν ακόμα ο ασθενής παρουσιάσει βλάβες στη μνήμη.
Οι παράγοντες κινδύνου για Αλτσχάιμερ διαπιστωμένα είναι γενετικοί και η ηλικία.
Υπάρχει εκτενης βιβλιογραφία για μία σειρά και από παράγοντες όπως οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, και υπέρταση, διαβήτης ΙΙ, παχυσαρκία, κάπνισμα, διαταραχές των λιπιδιων, παράγοντες δηλαδή που καταστρεφουν καρδιά και αγγεία αλλά βλάπτουν τον εγκέφαλό μας
Από κει και πέρα η υψηλότερη μόρφωση, ο ενεργητικός τρόπος ζωής και η μεσσογειακη διατροφή, προσφέρουν κάποια προστασία.
Με την παροδο της ηλικιας μειωνονται οι κινητικές μας ικανότητες. Μπορεί να μην μπορούμε να τρέξουμε, αλλά να μπορούμε να περπατήσουμε. Αυτό δεν είναι πάθηση, απλα είναι εξασθένηση της κινητικοτητας μας λογω ηλικίας.
Με τον ιδιο τροπο εξασθενούν οι νοητικές μας ικανότητες, που ισως ακούγεται παράδοξο, η πτώση τους ξεκινάει από πολύ νεαρές ηλικίες.
Ας πουμε η ταχύτητα πνευματικής μας αντίδρασης εκπίπτει και από τα 30-35 .
Αν πάρουμε λοιπόν έναν άνθρωπο 85 χρονών, η ικανότητά του να θυμάται μία λίστα με λέξεις άσχετες μεταξύ τους, είναι μικρότερη από την ικανότητα ενός 80 ετών.
Η απώλεια αυτής της ικανότητας δεν είναι πάρα πολύ μεγάλη.
Μπορεί στα 50 του χρόνια ένας υγιής νους από τις 16 λέξεις να θυμάται τις 12 και στα 80 μόνο τις οκτώ ή τις εννιά.
Αν όμως έχουν ξεκινήσει οι βλάβες του Αλτσχάιμερ, θα θυμάται μόνο τη μια η τις δυο.
Για να συνοψίσουμε
Η μία διαφοροποίηση από τη φυσική γήρανση είναι ποσοτική, δηλαδή στη φυσιολογική γήρανση χάνουμε νοητικά, αλλά χάνουμε λίγο,
Ενώ στο Αλτσχάιμερ χάνουμε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι χάνουμε λόγω προχωρημενης ηλικίας.
Ολα αυτά τα δεδομένα τα έχουμε καταγράψει σε πίνακες που χρησιμοποιούμε σαν οδηγούς.
Λέμε ότι για την τάδε ηλικία και με αυτό το μορφωτικό επίπεδο η λειτουργία του ατόμου είναι μέσα στα αποδεκτά όρια, ενώ η επίδοση ενός δεύτερου ατόμου είναι κάτω από τα αποδεκτά όρια.
Όταν κοιτάζουμε τις φυσιολογικές επιδόσεις για κάθε ηλικία κοιτάζουμε διαφορετικά για κάθε μορφωτικό επίπεδο, αλλά και για το αν κάποιος είναι άντρας η γυναίκα.
Κατατάσσουμε διαφορετικά αυτούς που δεν έχουνε πάει σχολείο, αυτούς που τελείωσαν μόνο Δημοτικό ή Γυμνάσιο ή Λύκειο, ή σπούδασαν και πόσα χρόνια σπούδασαν.
Υπάρχει μία θεωρία, που λέγεται θεωρία του Νοητικού Αποθέματος ή των Νοητικών Εφεδρειών.
Αυτοί λοιπόν που έχουν περισσότερη μόρφωση και πιο ενεργό τρόπο ζωής φαίνεται ότι μπορούν και αντιρροπούν τις βλάβες τύπου Αλτσχάιμερ που ξεκινάνε στον εγκέφαλο και εκδηλώνουν κλινικά την νόσο πιο αργά.
Με βάση αυτά που ξέρουμε ως τώρα φαίνεται να χτίζει περισσότερες εφεδρείες στον εγκέφαλο η υψηλότερη μόρφωση, ώστε να μπορούν να αντιρροπούνται οι βλάβες.
Δηλαδή το υγιές κομμάτι του εγκεφάλου, το οποίο δεν έχει προσβληθεί ακόμα από το β αμυλοειδές τη βασικότερη ίσως βλάβη του Αλτσχάιμερ, είναι τόσο αποτελεσματικό και λειτουργικό, ώστε μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε πολύ καλύτερα.
Θα λέγαμε ότι η υψηλή μόρφωση καθυστερεί την ημερομηνία, στην οποία θα εκδηλωθεί το πρόβλημα, αν πρόκειται να εκδηλωθεί.
Η διατροφή που μας προστατεύει από καρδιαγγειακα φαίνεται να μας προστατεύει σε κάποιο βαθμό και από την άνοια.
Η ισχυρότερη βιβλιογραφική υποστήριξη υπάρχει για τη Μεσογειακή Διατροφή, που είναι βασισμένη σε φυτικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, πολύ λίγο κρέας, λίγο παραπάνω ψάρι, κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο και μικρή ποσότητα κατανάλωσης κρασιού στη διάρκεια των γευμάτων κυρίως με τη μορφή κρασιού.
Τώρα έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες για επιμέρους τροφές και πολλές από αυτές είναι αντικρουόμενες, αλλά αυτό που ξέρουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι, ότι καλύτερη διατροφή είναι
η Μεσογειακή Διατροφή
δηλαδή ο τρόπος διατροφής στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’60.
Στο κομμάτι της άνοιας συγκεκριμένα, δεν είναι σαφές το είδος της άσκησης, η ένταση και η ποσότητα που μπορεί να βοηθήσει.
Υπάρχουν επίσημες συστάσεις για τις μεγαλύτερες ηλικίες 4-5 φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση ποδήλατο, στατικό στο σπίτι κολύμπι, γρήγορο βάδισμα ή περπάτημα ασκήσεις αντίστασης και ασκήσεις ισορροπίας.
Πρέπει να υιοθετήσουμε αυτή την συνήθεια, όπως πλένουμε τα δόντια μας κάθε μέρα και όπως συνηθίζαμε να πηγαίνουμε στη δουλειά μας κάθε μέρα. Τώρα πρέπει να ξυπνάμε και να γαινουμε για περπατημα . Αυτή είναι η νέα δουλειά μας
Σε μεγάλες ηλικίες βέβαια είναι σημαντικό το πού μένεις, το αν έχεις ένα πάρκο κοντά σου
Η αλήθεια είναι, ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν και τα καταφέρνουν καλύτερα, και κάποιοι άλλοι όχι, είναι καλό όμως να προσπαθήσει κάποιος να βάλει μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους. Ας κάνει κάτι εύκολο και απλό όπως το να περπατάει κάθε μέρα, να χρησιμοποιεί λιγότερο χρόνο το αυτοκίνητο, να μην παίρνει το ασανσέρ, αλλά να χρησιμοποιεί την σκάλα ει δυνατόν, δηλαδή να κάνει μικρά καθημερινά πράγματα, που αθροιζόμενα είναι ένα είδος άσκησης.
Ολη η ιατρική, επειδή έχει να κάνει με την ασθένεια γενικά, είναι από μόνη της μέσα σε ένα διαρκές πρόβλημα.
Υπάρχουν ασθενείς που πάσχουν και από άλλες νευρολογικές παθήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι θεραπεύσιμες.
Στις περιπτώσεις άνοιας δεν αντιμετωπίζουμε πάντα τα προχωρημένα στάδια της άνοιας.
Πολλές φορές στα αρχικά της νόσου οι άνθρωποι είναι λειτουργικοί και δεν έχουν πολλά συμπεριφορικά προβλήματα.
Από την άλλη , όταν υπάρχουν διαταραχές στη συμπεριφορά όταν δηλαδή έχουμε κατάθλιψη, επιθετικότητα, διέγερση, διαταραχές ύπνου και πολλές φορές με κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε και άρουμε αυτά τα συμπτώματα, αυτό από μόνο του αποτελεί για μας τους γιατρούς μια μεγάλη ικανοποίηση, να μπορούμε δηλαδή να βελτιώνουμε τις συνθήκες ζωής και για τον ασθενή και για τους δικούς του ανθρώπους.
Ενα πράγμα το οποίο λέμε συνεχώς είναι, ότι δεν ζητάμε από τους ασθενείς τίποτα παραπάνω από ό,τι μπορούν πνευματικά να δώσουν. Πολλές φορές οι φροντιστές εκνευρίζονται προσπαθώντας να πάρουν τη σωστή απάντηση από τους ασθενείς, αλλά στην ουσία τους ζητάνε να κάνουν κάτι, το οποίο είναι αδύνατον να κάνουν.
Τους φωνάζουν εκνευρισμένοι:
Μα δεν το θυμάσαι; Πόσες φορές στο είπα… αφού στο εξήγησα 10 φορές και τους δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση.
Εξηγούμε στους φροντιστές, ότι είναι αναγκαίο να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις τους, ανάλογα με τις ικανότητες των ασθενών.
Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι, να ικανοποιούν μεν τις ανάγκες τους, αλλά ταυτόχρονα να τις οριοθετούν. Δηλαδή, αν δεν τους αρέσει μία κουρτίνα, ή τους ενοχλεί κάποιος θόρυβος, ή δεν θέλουν κάποιο πρόσωπο να τους επισκεφτεί, οι φροντιστές θα ακολουθήσουν την επιθυμία τους.
Θα αλλάξουν την κουρτίνα, θα προσπαθήσουν να μειώσουν τον θόρυβο και δεν θα φέρνουν σπίτι τον ανεπιθύμητο επισκέπτη.
Αν όμως οι νοσούντες θέλουν να βγουν βόλτα στις 3 το ξημέρωμα, τότε οι φροντιστές πρέπει να βάλουν όρια με ήρεμο και σταθερό τρόπο. Είναι γενικά επιθυμητό να ικανοποιούν τις περισσότερες επιθυμίες τους, ως προς την καθημερινότητά τους.
Είναι και ένας τρόπος να αποφεύγεται η διέγερση και το να καταφύγουν στα ψυχιατρικά φάρμακα, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, είτε τραβώντας τους την προσοχή σε κάποιο άλλο θέμα, αν κάπου ή κάτι τους εκνευρίζει ή αλλάζοντας θέμα συζήτησης και βάζοντας όρια, μόνο όταν και όπου χρειάζεται.
Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη έλλειψη στο κομμάτι της συμπεριφοράς προς τον ασθενή.
Η σχέση γιατρού με ασθενή είναι σχέση ισχύος ο ασθενής ζητάει, ο γιατρός δίνει, ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, ο γιατρός είναι όρθιος, ο ασθενής είναι γυμνός, ο γιατρός να ντυμένος.
Όταν οι ασθενείς δεν έχουν καλή συμπεριφορά αυτό οφείλεται συνήθως στο άγχος τους, στο φόβο της ασθένειας, στο φόβο του μέλλοντος, στις εν γένει ανασφάλειές τους, πράγματα που πρέπει να τα έχουμε στο μυαλό μας.
Αυτές τις αρχές τις έχω συνέχεια στο μυαλό μου και προσπαθώ να στηρίξω τον ασθενή και όταν ακόμη δεν φέρεται σωστά, αλλά ξέρω πως πρέπει να τον προστατέψω.
Η καρτερία και η αποφυγή συγκρούσεων και άσκησης εξουσίας σε ασθενείς παρ’ ότι φαίνεται παράδοξο, συνδυάζεται με ένα πλαίσιο οριοθετημένης συμπεριφοράς και κανόνων, από το οποίο δεν πρέπει να βγαίνουμε, γιατί τότε το όλο οικοδόμημα του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας δυσλειτουργεί και είναι αρνητικός ο αντίκτυπος και στον ασθενή και στον γιατρό.
Ενα απλο τεστ που μπορεί να έχει κλινική χρησιμότητα για τον εντοπισμό ασθενών με πρώιμη παθολογία του Αλτσχάιμερ πολλά χρόνια προτού γίνει η κανονική διάγνωση.
Ποιο είναι το διαφορετικό σχήμα
Πηγή ekirikas.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου