Helicobacter pylori

 

Είναι ένα κοινό βακτηρίδιο του στομάχου που επιλεκτικα δυνατόν να προκαλέσει πόνο στην άνω κοιλιά, φούσκωμα, ναυτία ή έμετο.

Η λοίμωξη  εντοπίζεται στο στομάχι ή το δωδεκαδάκτυλο . 

Οι μισοί ενήλικες Έλληνες έχουν λοίμωξη από Ελικοβακτηρίδιο αλλά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα 

Σε μερικούς εν τουτοις η λοίμωξη δυνατόν να προκαλέσει ή να επιδεινώσει:

Έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

Καρκίνο στομάχου

MALT Λέμφωμα στομάχου

Εξωγαστρικές εκδηλώσεις όπως γλαύκωμα,  Alzheimer,  στεφανιαία νόσο, 

Δεν είναι γνωστό για ποιον λόγο η λοίμωξη από Ελικοβακτηρίδιο εκδηλώνεται με προβλήματα σε ορισμενους  και όχι σε όλους. Γενετικοί παράγοντες ισως καθιστούν ορισμένους  πιο ευαίσθητους  στη λοίμωξη.

Η πλειονότητα οσων έχουν το Ελικοβακτηρίδιο δεν εμφανίζει συμπτώματα. 

Συνηθέστερα συμπτώματα της λοιμώξεως  περιλαμβάνουν:

• Πόνο στο επιγάστριο
• Τυμπανισμό
• Αίσθημα πρώιμου κορεσμού μετά από κατανάλωση μικρής ποσότητας φαγητού
• Ναυτία ή έμετο
• Μαύρα κόπρανα σε παρουσία  έλκους που αιμορραγεί
• Εύκολη κόπωση

Δεν προκαλούνται όλα τα έλκη του στομάχου από το Ελικοβακτηρίδιο.

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ευθύνονται για έλκη στο στομάχι. 

Η διατροφή δεν επηρεάζει το Ελικοβακτηρίδιο, αλλά σε δυσπεψία οχι  αλκοόλ και  φαγητά λιπαρά, με καρυκεύματα, μπαχαρικά.

Εξετάσεις για τον έλεγχο της λοίμωξης περιλαμβάνουν:

• Αιματολογικές παρουσία αντισωμάτων IgG έναντι του Ελικοβακτηριδίου στον ορό. 
• Τα αντισώματα IgG δεν δύνανται να διαφοροδιαγνώσουν την παλαιά από την πρόσφατη λοίμωξη. 
• Επί θετικών αντισωμάτων IgG απαιτείται περαιτέρω έλεγχος για διαπίστωση ενεργού λοίμωξης από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
• Έλεγχος ουρίας αναπνοής τεστ αναπνοής. 
• Στην εξέταση αυτή θα σας ζητηθεί να φυσήξετε (εκπνεύσετε) σε 2 μπουκαλάκια, στη συνέχεια θα σας δοθεί να πιείτε ένας φυσικός χυμός πορτοκάλι και ένα ειδικό υγρό και θα σας ξαναζητηθεί να φυσήξετε (εκπνεύσετε) σε άλλα 2 μπουκαλάκια μετά από μισή ώρα. .
• Τεστ αντιγόνου Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού στα κόπρανα
• Βιοψία στομάχου.  Προϋποθέτει γαστροσκόπηση.

Πρέπει να κάνω έλεγχο για το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori);

Ναι, εφόσον έχετε συμπτώματα από το ανώτερο πεπτικό, όπως αυτά που περιγράφονται παραπάνω, ή όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στομάχου. 

Πώς θεραπεύεται το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, βισμούθιο και  

αναστολείς αντλίας πρωτονίων 

Τα αντιβιοτικά λαμβάνονται για 10-14 ημέρες. 

Το Ελικοβακτηρίδιο δεν αντιμετωπίζεται με βότανα ή ομοιοπαθητικά φάρμακα. 

Μόνο η μαστίχα Χίου σε κάψουλες έχει δείξει αντιμικροβιακές ιδιότητες έναντι του Ελικοβακτηριδίου. 

Έξι έως οκτώ (6-8) εβδομάδες μετά τη θεραπεία, ελεγχεται αν η θεραπεία  εκριζωσε τη λοίμωξη 

Η συνήθης μέθοδος είναι η δοκιμασία αναπνοής που περιγράφεται παραπάνω, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το τεστ αντιγόνου στα κόπρανα.

Τις περισσότερες φορές, η λοίμωξη θεραπεύεται με την πρώτη θεραπεία. Εαν το μικρόβιο  έχει αναπτύξει αντοχή στα αντιβιοτικά χορηγειται θεραπεία δεύτερης γραμμής με άλλο σχήμα αντιβιοτικών.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, στην Ελλάδα η πρωτοπαθής αντοχή του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού στα αντιβιοτικά είναι υψηλή λόγω της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών τόσο μέσω της τροφικής αλυσίδας όσο και από την κοινότητα. 

Ειδικά για την Κλαριθρομυκίνη, βάσει της οποίας καθορίζεται και η θεραπεία, η πρωτοπαθής αντοχή του Ελικοβακτηριδίου εκτιμάται στο 28% (2018), ενώ η δευτεροπαθής αντοχή στην Κλαριθρομυκίνη πλησιάζει το 80% (2022).

Δευτεροπαθής εννοείται η χρήση αντιβιοτικών της κατηγορίας των μακρολιδών  τους προηγούμενους 3-6 μήνες από τη λήψη της θεραπείας εκρίζωσης για το Ελικοβακτηρίδιο , για οποιονδήποτε λόγο.

Στην Ελλάδα η πρωτοπαθής αντοχή του Ελικοβακτηριδίου στην Κλαριθρομυκίνη είναι υψηλή (περίπου 28%), οπότε πρέπει να προτιμώνται 4πλά σχήματα εκρίζωσης ως πρώτης γραμμής θεραπεία. 

Το κλασικό τριπλό σχήμα εκρίζωσης δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιείται, εκτός αν προηγηθεί καλλιέργεια Ελικοβακτηριδίου και έχει αποδειχθεί η ευαισθησία του μικροβίου στην Κλαριθρομυκίνη.

 

Βιβλιογραφία

1. Zavos C, et al. Histological presence of Helicobacter pylori bacteria in the trabeculum and iris of patients with primary open-angle glaucoma. Ophthalmic Res 2012 Mar;47(3):150-6.
2. Kountouras J, Zavos C, et al. Primary open-angle glaucoma: pathophysiology and treatment. Lancet 2004 Oct 9-15;364(9442):1311-2.
3. Kountouras J, Zavos C, et al. Helicobacter pylori and gastro-oesophageal reflux disease. Lancet 2006 Sep 16-22;368(9540):986.
4. Kountouras J, Zavos C, et al. Primary open-angle glaucoma. N Engl J Med 2009 Jun 18;360(25):2679.
5. Kountouras J, Zavos C, et al. Association between Helicobacter pylori burden and Alzheimer’s disease. Eur J Neurol 2014; (in press)
6. Kountouras J, Zavos C, et al. Helicobacter pylori might contribute to cancer and/or bone marrow-derived stem cell-related gastrointestinal oncogenesis. Oncogene 2014; (in press)
7. Kountouras J, Zavos C, et al. Impact of Helicobacter pylori infection on normal colorectal mucosa, adenomatous polyps and adenocarcinoma sequence. Colorectal Dis 2014 May;16(5):390-1.
8. Kountouras J, Zavos C, et al. Challenge in the pathogenesis of autoimmune pancreatitis: potential role of Helicobacter pylori infection via molecular mimicry. Gastroenterology 2007 Jul;133(1):368-9.
9. Kountouras J, Zavos C, et al. Relationship between Helicobacter pylori infection and glaucoma. Ophthalmology 2001 Mar;108(3):599-604.
10. Kountouras J, Zavos C, et al. Eradication of Helicobacter pylori may be beneficial in the management of chronic open-angle glaucoma. Arch Intern Med 2002 Jun 10;162(11):1237-44.
11. Kountouras J, Zavos C, et al. Increased levels of Helicobacter pylori IgG antibodies in aqueous humor of patients with primary open-angle and exfoliation glaucoma. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2003 Nov;241(11):884-90.
12. Kountouras J, Zavos C, et al. Helicobacter pylori and glaucoma. Ophthalmology 2003 Dec;110(12):2433-4. Kountouras J, Zavos C, et al. Induction of interleukin-8 expression by Helicobacter pylori infection in patients with endoscopy-negative gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol 2004 Dec;99(12):2500-1.
13. Kountouras J, Zavos C, et al. Salt intake and Helicobacter pylori infection. J Hypertens 2004 Dec;22(12):2397.
14. Kountouras J, Zavos C, et al. Association between Helicobacter pylori infection and acute inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy. Eur J Neurol 2005 Feb;12(2):139-43.
15. Kountouras J, Zavos C, et al. Relationship between Helicobacter pylori infection and Alzheimer disease. Neurology 2006 Mar 28;66(6):938-40.
16. Georgopoulos SD, Michopoulos S, Rokkas T, Apostolopoulos P, Giamarellos E, Kamberoglou D, Mentis A, Triantafyllou K. Hellenic consensus on Helicobacter pylori infection. Ann Gastroenterol 2020 Mar-Apr;33(2):105-124.
17. Shah SC, Iyer PG, Moss SF. AGA Clinical Practice Update on the Management of Refractory Helicobacter pylori Infection: Expert Review. Gastroenterology 2021 Apr;160(5):1831-1841.
18. Malfertheiner P, Megraud F, Rokkas T, Gisbert JP, Liou JM, Schulz C, Gasbarrini A, Hunt RH, Leja M, O’Morain C, Rugge M, Suerbaum S, Tilg H, Sugano K, El-Omar EM; European Helicobacter and Microbiota Study group. Management of Helicobacter pylori infection: the Maastricht VI/Florence consensus report. Gut 2022 Aug 8:gutjnl-2022-327745.