ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ..ΠΤΩΣΕΙΣ...ΠΡΟΛΗΨΗ

 

Οι ηλικιωμένοι  νιώθουν αστάθεια. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποια φαρμακευτική αγωγή αλλά και στη φυσική τάση του σώματος για πιο αργές κινήσεις, οι οποίες  επιφέρουν μία φυσιολογική αστάθεια.

Όταν οι πτώσεις είναι συχνές ή υπάρχουν ενδείξεις για προβλήματα υγείας, τότε  ψάχνουμε σε τι οφείλονται.

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε για τις πτώσεις ανθρώπου τρίτης ηλικίας.

Φυσιολογικές αλλαγές λόγω ηλικίας

Είναι λογικό ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο το σώμα αποκτά μια γενικότερη αστάθεια και αβεβαιότητα όσον αφορά στις κινήσεις. 

Για παράδειγμα, όταν σηκωνόμαστε, μπορεί να υπάρξει αστάθεια μέχρι να περπατήσουμε.

Οταν ένας άνθρωπος τρίτης ηλικίας σηκωθεί, μπορεί να θέλει να ελεγξει  την επιφάνεια για να δει,αν είναι ανομοιόμορφη ή γλιστράει. 

Αυτές είναι φυσιολογικές αντιδράσεις ενός μεγάλου ανθρώπου και δεν χρειάζεται να μας ανησυχούν.

Πότε ανησυχούμε για μια πτώση

Ένας άνθρωπος της τρίτης ηλικίας έχει αργές αντιδράσεις (ρεφλέξ) και λιγότερη μυϊκή μάζα: αυτό σημαίνει ότι μπορεί να πέσει πιο εύκολα γιατί δεν θα προλάβει να πιαστεί κάπου ή τα χέρια του δεν θα τον κρατήσουν.

Όταν ηλικιωμένος πέσει πάνω από 2 φορές μέσα σε 6 μήνες, τότε ίσως υπάρχει λόγος να αναζητήσουμε την αιτία, πέραν από τη φυσιολογική αστάθεια λόγω ηλικίας.

Ιατρικές αιτίες συχνών πτώσεων στους ηλικιωμένους

Προβλήματα αστάθειας πέρα από την ηλικία

Άνθρωποι με Πάρκινσον ή άλλες νευρο-εκφυλιστικές νόσους όπως η πολλαπλή σκλήρυνση έχουν περισσότερες πιθανότητες να πέσουν γιατί οι μύς τους δεν τους κρατούν. 

Σ αυτές τις περιπτώσεις, οι πτώσεις είναι πιο συχνές.

Επίσης, οι ηλικιωμένοι που έχουν περάσει εγκεφαλικό είναι συχνά επιρρεπείς σε πτώσεις γιατί η επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλου και σώματος μπορεί να είναι επιβαρυμένη.

Μειωμένη όραση

Οι μεγάλοι άνθρωποι που έχουν μειωμένη όραση δεν μπορούν να εστιάσουν καλά στο βάθος και στην απόσταση μεταξύ του σώματός τους και του εδάφους. 

Επίσης, μπορεί να μην βλέπουν καλά εμπόδια, χαλάκια ή ακόμα και ένα μικρό κατοικίδιο, οπότε και πέφτουν.

Καρδιολογικές παθήσεις

Η υπόταση και κάποιες καρδιοπάθειες μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια και πτώσεις. Για παράδειγμα, ένας ηλικιωμένος με υπόταση μπορεί να σηκωθεί απότομα και να μην μπορεί να σταθεί όρθιος. Μέχρι να υποχωρήσει η υπόταση, μπορεί να έχει πέσει.

Φαρμακευτική αγωγή

Κάποια φάρμακα μπορεί από μόνα τους να προκαλούν αστάθεια. Για παράδειγμα, φάρμακα για καρδιοπάθειες, φάρμακα για την αϋπνία, καθώς και κάποια αναλγητικά, μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια. 

Ακόμα κι αν κάποια φάρμακα ήταν καλά ανεκτά στο παρελθόν, μία αλλαγή στη δοσολογία μπορεί να συμβάλλει σε μια γενικότερη αστάθεια.

Μη ιατρικές αιτίες πτώσεων

Δεν ευθύνονται πάντα οι ιατρικές παθήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ηλικιωμένοι πέφτουν επειδή το σπίτι τους δεν είναι οργανωμένο για έναν άνθρωπο της τρίτης ηλικίας που εκ των πραγμάτων έχει μια γενικότερη αστάθεια.

Για παράδειγμα, ένα σπίτι με σκάλες είναι δύσκολο για έναν ηλικιωμένο, ιδίως αν αυτές είναι πολύ στενές. Ακόμα και ένα μικρό σκαλοπατάκι στη μέση του καθιστικού ή στην εξώπορτα μπορεί να προκαλέσει πτώση αν ο ηλικιωμένος βιάζεται και δεν το προσέξει.

Χαλάκια, μικρά τραπεζάκια και αντικείμενα στο πάτωμα μπορούν εύκολα να ρίξουν έναν ηλικιωμένο. Ακόμα και ένα κατοικίδιο που κρύβεται στα πόδια μπορεί να γίνει αιτία πτώσης.

Τέλος, ο κακός φωτισμός δυσκολεύει την κυκλοφορία ενός μεγάλου ανθρώπου μέσα στο σπίτι του, ιδίως το βράδυ. 

Αν, για παράδειγμα, σηκωθεί το βράδυ και δεν υπάρχει δυνατότητα να ανάψει το φως χωρίς να σηκωθεί από το κρεβάτι, μπορεί να πέσει στην προσπάθεια να βρει τον διακόπτη. Και βέβαια, το σκοτάδι είναι πάντα μια συχνή αιτία πτώσης από μόνο του.

Γιατί είναι επικίνδυνες οι πτώσεις;

Όλοι οι άνθρωποι απεύχονται να πέσουν και να σπάσουν κάποιο κόκκαλο, αλλά για τους ηλικιωμένους, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.

Η πτώση δεν αφορά μόνο το σπασμένο κόκκαλο. Ένας ηλικιωμένος συχνά παίρνει φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να δυσκολεύει την επούλωση, όπως για παράδειγμα αντιπηκτική αγωγή. Επίσης, μια πτώση μπορεί να προκαλέσει πάνω από ένα κάταγμα, ενώ μπορεί να αφορά και το κρανίο. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις, συνυπάρχουν και άλλα προβλήματα υγείας τα οποία μπορεί να απαγορεύουν μια εγχείριση ή έστω να την δυσκολεύουν.

Για τους ηλικιωμένους, η επούλωση ενός τραύματος είναι αργή. 

Το σώμα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επανέλθει και αρκετές φορές οι ηλικιωμένοι φοβούνται να σηκωθούν από το κρεβάτι. 

Αυτό προκαλεί ακινησία και μπορεί να οδηγήσει σε κατάκλιση και σε προβλήματα κυκλοφορίας του αίματος και γενικότερης υγείας και υγιεινής.

Από ψυχολογικής πλευράς, ένας ηλικιωμένος που έχει πέσει και χτυπήσει χρειάζεται σημαντική υποστήριξη και παρότρυνση για να ξανασηκωθεί. 

Ένας ηλικιωμένος που μένει καθηλωμένος στο κρεβάτι βιώνει συχνά κατάθλιψη και φοβίες. 

Πολλοί φοβούνται να σηκωθούν από φόβο μην πέσουν ξανά, οπότε και μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο απομόνωσης, όντας κλινήρεις.

Προσοχή για τους ηλικιωμένους

Ένας ηλικιωμένος χρειάζεται περισσότερη προσοχή και φροντίδα. Αρκετά προβλήματα υγείας όπως καρδιολογικές παθήσεις, νευρολογικές παθήσεις, η άνοια, ο διαβήτης και η αρθρίτιδα, ακόμα και ο καταρράκτης, μπορούν να προκαλέσουν πτώσεις στους ηλικιωμένους λόγω αστάθειας ή έλλειψης αίσθησης του χώρου.

Σ αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό να υπάρχει μια στενή ιατρική παρακολούθηση, για να μειώσουμε τις πιθανότητας πτώσεις και τις μετέπειτα επιπλοκές.

Αν ο ηλικιωμένος μένει στο σπίτι, καλό είναι να μειώσουμε τα επικίνδυνα σημεία, οπότε ανοίγουμε τους χώρους, βγάζουμε τα χαλάκια, βάζουμε τα προσωπικά αντικείμενα σε προσβάσιμα σημεία, βάζουμε φώτα και διευκολύνουμε τη ζωή και την καθημερινότητα του ηλικιωμένου. Έτσι, μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες πτώσεις και βελτιώνουμε την γενικότερη ποιότητα ζωής του ανθρώπου μας.