Οι ανησυχίες για την ιατρογενή βλάβη χρονολογούνται από τον Ιπποκράτη, ενω η βάση των αποδεικτικών στοιχείων που εχουν σχεση με την υπερδιάγνωση ειναι σχετικα προσφατη.
Με την ίδια λογική όταν ελαττώθηκε το ανώτατο φυσιολογικό όριο της συστολικής πίεσης από 160 mmHg σε 140mm προστέθηκαν στη λίστα των υπερτασικών στις ΗΠΑ 14 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις με αύξηση των υπερτασικών κατά 35%.
Σημερα τα Guidelines κατεβασαν τα ανωτατα ορια της συστολικης πιεσης στο 120 μια τιμη που αν την ¨πετυχει ¨με φαρμακευτικη αγωγη, ενας 70νταρης, κινδυνευει να σωριαστει και να σπασει το ισχιο του..
Ερωτημα :
Πού υπάρχει το φαινόμενο της υπερδιάγνωσης;
Με τι τρόπους εκδηλώνεται;
Υπάρχει σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων, γράφει ένας από τους πρωταγωνιστές στη μάχη εναντίον της, ο αυστραλός ερευνητής και συγγραφέας
Roy Moynihan:
Υπάρχει στον καρκίνο του προστάτη και του θυρεοειδούς, στο άσθμα, στη χρόνια νεφροπάθεια, και στο έλλειμμα προσοχής με διαταραχή υπερ κινητικότητας ADHD.
Υπάρχει, στον καρκίνο του μαστού, στον διαβήτη της κύησης, στην υπέρταση , στην χοληστερόλη, στον καρκίνο του πνεύμονα, στην οστεοπόρωση, και στην πνευμονική εμβολή.
Οι τρόποι εκδήλωσης υπερδιάγνωσης
είναι κατά τον Roy Moynihan:
α - υπερδιάγνωση μέσω προγραμμάτων προληπτικής εξέτασης screening του υγιούς πληθυσμού .Προγράμματα που διαπιστώνουν καρκίνους που όμως ποτέ δεν θα σκοτώσουν.
β- υπερδιάγνωση μέσω του screening ατόμων με συμπτώματα, λόγω ολοένα και περισσότερο ευαίσθητων διαγνωστικών εξετάσεων
γ - υπερδιάγνωση μέσω ευρημάτων που διαπιστώνονται παρεμπιπτόντως και αποτελούν ανωμαλίες που θα παραμείνουν καλοήθεις, και
δ- υπερδιάγνωση μέσω της διεύρυνσης του ορισμού των νόσων έτσι ώστε να περιλάβουν άτομα με ηπιότερα συμπτώματα καθώς και άτομα με πολύ χαμηλό κίνδυνο να νοσήσουν.
Τι προκαλεί την υπερδιάγνωση ποιοί είναι οι λόγοι που συμβαίνει και γιγαντώνεται
Ο Roy Moynihan υποστηρίζει ότι αυτοί είναι σύμπλοκοι και πολύπλευροι, αλλά κεντρικό ρόλο παίζουν οι πρόοδοι της τεχνολογίας, δηλαδή τα μηχανήματα.
Η αμερικανίδα γιατρός και συγγραφέας Dr. Leana Wen είναι πιο σαφής και αφοριστική:
Ποιοί πρέπει να κατηγορηθούν για το εμπόριο ασθενειών selling sickness; γράφει.
Χωρίς αμφιβολία, οι φαρμακευτικές εταιρείες λέει, και τα νοσοκομειακά συγκροτήματα, που ενσταλάζουν φόβους στους ασθενείς και τους προτρέπουν να ενημερωθούν για νέες νόσους, για νέα φάρμακα, για νέα μηχανήματα και νέες εξετάσεις. Και συνεχίζει η Dr. Leana Wen:
Υπάρχει και ένα άλλο μέρος του εγκλήματος του εμπορίου ασθενειών. Είναι οι γιατροί, που είναι συνένοχοι με τις φαρμακευτικές εταιρείες με το να ομιλούν για νέες νόσους και με το να συνταγογραφούν περιττά φάρμακα.
Είναι οι γιατροί, που είναι συνένοχοι με τα νοσοκομεία με το να παραγγέλλουν περιττές εξετάσεις.
Είναι οι γιατροί, που έχουν ενσταλάξει στους ασθενείς μας την τυφλή πίστη στην τεχνολογία και την απέραντη αισιοδοξία στις θεραπείες.
Η μάχη εναντίον της υπερδιάγνωσης πρέπει να αρχίσει με το να αναγνωρίσουν οι γιατροί ότι είμαστε μέρος του προβλήματος.
Το θεμέλιο της ιατρικής φροντίδας είναι η εμπιστοσύνη trust, και αυτή η εμπιστοσύνη διαβρώνεται από οικονομικά κίνητρα και συγκρούσεις συμφέροντος conflicts of interest. Χρειαζόμαστε να το αντιμετωπίσουμε αυτό και να διαβεβαιώσουμε τους ασθενείς μας ότι είμαστε με το μέρος τους.
Παρατηρώ συνεχώς το διογκούμενο και στη χώρα μας φαινόμενο της υπερδιάγνωσης, δηλωνει γνωστος παιδιατρος - παιδιοκαρδιολογος
Το παρατηρώ και στη δική μου δουλειά, όπου εμφανίζεται με χαρακτηριστικούς τρόπους.
Το παρατηρώ άλλοτε με αμηχανία, άλλοτε με θυμό και συχνά με θλίψη.
Ιδού μερικά παραδείγματα υπερδιάγνωσης και υπερθεραπείας, στις οποίες έχουν υποβληθεί βρέφη, παιδιά και έφηβοι πριν να έρθουν στο παιδοκαρδιολογικό μας ιατρείο για δεύτερη γνώμη:
Υγιή παιδιά παρακολουθούνται συνεχώς, κάθε λίγους μήνες ή λίγα χρόνια, συχνά και με ηχοκαρδιογράφημα, παρόλο που έχουν απλώς ένα αθώο φύσημα.
Υγιή παιδιά παρακολουθούνται συνεχώς, κάθε λίγους μήνες ή λίγα χρόνια με ηχοκαρδιογράφημα, παρόλο που έχουν απλώς ίχνος ή ελάχιστη ανεπάρκεια της μιτροειδούς, ή της τριγλώχινος, ή της πνευμονικής βαλβίδος.
Υγιή παιδιά παρακολουθούνται συνεχώς, κάθε λίγους μήνες ή λίγα χρόνια λόγω της παρουσίας βατού ωοειδούς τρήματος
Ασθενείς όλων των ηλικιών παρακολουθούνται συνεχώς, κάθε λίγους μήνες ή λίγα χρόνια με ηχοκαρδιογράφημα λόγω πρόπτωσης μιτροειδούς βαλβίδος, ενώ στην πραγματικότητα έχουν υγιή καρδιά.
Ένα σημαντικό μέρος του χρόνου μου, λοιπόν, αφιερώνεται στο να διαπιστώνω ότι πρόκειται για καρδιακή μη-νόσο και στο να αφαιρώ την ταμπέλα του καρδιοπαθούς από πολλούς ασθενείς μου.
Είμαι ευτυχής όταν, τις περισσότερες φορές που εξετάζω τέτοιους ασθενείς, συμβαίνει μετά την εξέταση να διαβεβαιώνω απλώς αυτούς και τους γονείς τους ότι πρόκειται για φυσιολογική καρδιά και στη συνέχεια να τους δίνω απολυτήριο όπως λέω από τις υπηρεσίες μου.
Μια άλλη μορφή υπερδιάγνωσης είναι όταν καρδιοπαθή παιδιά υποβάλλονται σε προηγμένες απεικονιστικές εξετάσεις όπως καρδιακός καθετηριασμός ή καρδιακή μαγνητική τομογραφία παρόλο που για την διάγνωση, τη θεραπεία, την εγχείρηση και την παρακολούθησή τους αρκεί το ηχοκαρδιογράφημα, σε συνδυασμό, βεβαίως με το καλό ιστορικό και τη φυσική εξέταση.
Η υπερβολική ιατρική, τα φαινόμενα υπερδιάγνωσης και υπερθεραπείας βλάπτουν τους υγιείς αλλά και τους ασθενείς.
Είναι φαινόμενα που και στη χώρα μας έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις. Είναι, μάλιστα, φαινόμενα που στην Ελλάδα επιδεινώνονται λόγω της κακής ποιότητας της εκπαίδευσης των γιατρών στην κλινική ιατρική, λόγω της συνακόλουθης ανασφάλειάς τους, λόγω του ανεξέλεγκτα μεγάλου αριθμού γιατρών, και λόγω του ελλείμματος κεντρικής πρόβλεψης, σχεδίου και ελέγχου ως προς τον αναγκαίο αριθμό γιατρών, δημόσιων νοσοκομείων, ιδιωτικών νοσοκομειακών επιχειρήσεων και μαιευτηρίων, και ιατρικών μηχανημάτων.
Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της πρόκλησης για καθολική φροντίδα υγείας και περίθαλψης, είναι πιεστική η ανάγκη να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα και στη χώρα μας.
Να πολεμήσουμε τις βλαβερές συνέπειες της υπερβολικά πολλής ιατρικής.
Να συμφωνήσουμε σε πολιτικές και πρακτικές που βοηθούν τους ασθενείς και δεν βλάπτουν τους υγιείς.
Οι γιατροί και οι ποικίλες οργανώσεις τους μπορούν και πρέπει να πάρουν τη σχετική πρωτοβουλία. Αν δεν το πράξουν, αν επιμείνουν στις εμμονές τους και στις παλιές, κακές συνήθειές τους, φοβούμαι ότι κάποτε θα τους επιβληθεί από τις περιστάσεις.
Θέλω να συμβουλεύσω υγιείς και ασθενείς να ρωτούν τον γιατρό τους πάντοτε γιατί και πώς.
Να ρωτούν γιατί ο γιατρός τους παραγγέλνει τη συγκεκριμένη εξέταση και πώς αυτή η εξέταση θα αλλάξει την αντιμετώπισή τους.
Να τονίζουν στον γιατρό τους ότι δέχονται το γεγονός ότι μερικές φορές δεν μπορεί να είναι 100% βέβαιος, ότι δεν απαιτούν βεβαιότητα, αλλά ότι περιμένουν όμως διαφάνεια.
Συμπερασματικώς,
θέλω να συμβουλεύσω τους ασθενείς και τις οικογένειές τους αυτό που από το 1992 τονίζω συχνά στο ιατρείο μου:
Όχι περιττούς γιατρούς, όχι περιττές εξετάσεις, όχι περιττά φάρμακα.
Χαιρετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου