ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ

 

Οι τρανσαμινάσες είναι ηπατικά ένζυμα Αυξάνονται  όταν υπάρχει καταστροφή των ηπατικών κυττάρων. 

Είναι 

Η αλανινική ή πυροσταφυλική αμινοτρανσφεράση ALT ή SGPT και 

Η ασπαρτική ή οξαλοξεική αμινοτρανσφεράση AST ή SGOT.

Από τις δύο αυτές τρανσαμινάσες, ειδική για το συκώτι είναι η αλανινική  ALT ή SGPT, σχετίζεται δε και με την ποσότητα λίπους στο σώμα και το φύλο. 

Συνεπώς οι ιδανικες τιμές  συνεκτιμώνται ανάλογα με το φύλο και τον δείκτη μάζας σώματος 

Σε γενικές γραμμές οι ιδανικες τιμές των τρανσαμινασών είναι οι εξής:

Αλανινική ή πυροσταφυλική  ALT ή SGPT:

• Άνδρες: 10-55 IU/L
• Γυναίκες: 7-30 IU/L

Ασπαρτική ή οξαλοξεική  AST ή SGOT:

• Άνδρες: 10-40 IU/L
• Γυναίκες: 9-32 IU/L

Η αύξηση των τρανσαμινασών  εκτιμάται   σε συνδυασμό με το ιστορικό  φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής, αλκοόλ, διατροφή, σεξουαλικό ιστορικό, μετάγγιση αίματος, παθήσεις όπως φλεγμονώδης νόσος εντέρου, διαβήτης, χολολιθίαση, κοιλιοκάκη , την κλινική εξέταση ψηλαφητό συκώτι, επώδυνη κοιλιά κατά την ψηλάφηση, ίκτερος , εργαστηριακό έλεγχο γενική αίματος, δείκτες φλεγμονής, βιοχημικές εξετάσεις, ιολογικός έλεγχος και τον απεικονιστικό έλεγχο υπερηχογράφημα ήπατος – χοληφόρων.

Η αναλογία της ALT/AST είναι συνήθως μεγαλύτερη του 1. 

Σε περιπτώσεις που η AST είναι διπλάσια από την ALT τότε τίθεται η υπόνοια η αύξηση των τρανσαμινασών να οφείλεται σε κατάχρηση αλκοόλ, ειδικά όταν συνυπάρχει αύξηση της γ-GT.

Το πόσο αυξάνονται οι τρανσαμινάσες εξαρτάται από το πόσο μεγάλη είναι η καταστροφή των ηπατοκυττάρων.

Οι τρανσαμινάσες αυξάνονται :

Αλκοολικό λιπώδες ήπαρ:

• AST <8 φορές πάνω από το ανώτερο όριο
• ALT <5 φορές πάνω από το ανώτερο όριο

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος ήπατος 

• AST και ALT <4 φορές πάνω από το ανώτερο  όριο

Οξεία ιογενής ηπατίτιδα ή ηπατίτιδα με ίκτερο άλλης αιτιολογίας (από τοξίνες):

• AST και ALT >25 φορές πάνω από το ανώτερο φυσιολογικό όριο

Ισχαιμία ήπατος ισχαιμική ηπατίτιδα, ηπατικό σοκ:

• AST και ALT >50 φορές πάνω από το ανώτερο  όριο με ταυτόχρονη μεγάλη αύξηση της γαλακτικής δεϋδρογονάσης, LDH

Χρόνια ηπατίτιδα C:

• Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει συγκεκριμένη αύξηση, συνήθως η αύξηση των τρανσαμινασών είναι κάτω από το διπλάσιο από το ανώτερο φυσιολογικό όριο και σπάνια πάνω από το 10-πλάσιο πάνω από το ανώτερο φυσιολογικό όριο.

Χρόνια ηπατίτιδα Β:

• Τα επίπεδα των τρανσαμινασών κυμαίνονται από εντελώς φυσιολογικά έως ήπια ή μέτρια αύξηση . Στις εξάρσεις ή αναζωπύρωση της χρόνιας ηπατίτιδας Β, οι τρανσαμινάσες δυνατόν να αυξηθούν και πάνω από το 10-πλάσιο από το ανώτερο  όριο.

Ποια είναι η διαφορική διάγνωση ενός ασθενούς με αυξημένες τρανσαμινάσες (SGPT, SGOT);

Οι αυξημένες τρανσαμινάσες δυνατόν να υποδηλώνουν κάποιο από τα παρακάτω:

• Λήψη μεγάλης ποσότητας παρακεταμόλης 
• Λήψη κάποιου άλλου φαρμάκου με ηπατοτοξική δράση
• Οξεία ιογενής ηπατίτιδα από ιούς ηπατίτιδας και ηπατοτρόπους ιούς ηπατίτιδα A, B, C, D, E, ερπητοϊός, έρπητας ζωστήρας, ιός Epstein-Barr, κυτταρομεγαλοϊός ή οξεία αναζωπύρωση χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας (ηπατίτιδα Β)
• Αλκοολική ηπατίτιδα
• Αυτοάνοση ηπατίτιδα
• Νόσος Wilson
• Ισχαιμική ηπατοπάθεια
• Σύνδρομο Budd-Chiari
• Σύνδρομο απόφραξης κολποειδών
• Σύνδρομο HELLP (αιμόλυση, αύξηση ηπατικών ενζύμων, χαμηλά αιμοπετάλια) και λιπώδες ήπαρ κατά την εγκυμοσύνη
• Καρκίνος (μαστού, μικροκυτταρικό πνεύμονα, λέμφωμα, μελάνωμα, μυέλωμα)
• Μερική ηπατεκτομή
• Έκθεση σε τοξίνες πχ κατανάλωση μανιταριών
• Σήψη πολυοργανική ανεπάρκεια
• Μυοσκελετικές διαταραχές κυρίως αφορά μόνο την AST / SGOT και όχι την ALT / SGPT, όπως πολυμυοσίτιδα και μετά από έντονη σωματική άσκηση
• Αιμοχρωμάτωση
• Κοιλιοκάκη
• Ανεπάρκεια α1-αντιθρυψίνης
• Διαταραχές θυρεοειδούς
• Ανεπάρκεια επινεφριδίων
• Ψυχογενής ανορεξία

Σε περίπτωση που δεν διευκρινισθεί η αιτία της αύξησης των τρανσαμινασών υπάρχει ένδειξη για βιοψία ήπατος, στην οποία λαμβάνονται με ειδική βελόνη ένα με δύο ιστοτεμάχια και ελέγχονται με ειδικές χρώσεις κάτω από το μικροσκόπιο.