ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ ΚΑΙ ΣΤΑ ΣΚΥΛΙΑ..

Στο  Αλτσχάιμερ, τα  πρώιμα συμπτώματα είναι  διαταραχές στους ρυθμούς ύπνου. 

Οπως  υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκδήλωση διέγερσης ή σύγχυσης  το σούρουπο,  και  συχνό ξύπνημα τη νύχτα. 

Ισως   οφείλονται σε βλάβη σε περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τον ύπνο. 

Οι ασθενείς με Alzheimer τείνουν να περνούν λιγότερο χρόνο τόσο σεREM  ύπνο  ταχεία κίνηση των ματιών, στον οποίο εμφανίζονται τα περισσότερα όνειρα, όσο και στον ύπνο μη REM NREM. 

Ωστόσο, παρουσιάζουν  μεγαλύτερη μείωση στον  ύπνο αργών κυμάτων SWS ένα στάδιο βαθεος ύπνου χωρίς όνειρα, που χαρακτηρίζεται από αργά εγκεφαλικά κύματα Δέλτα 0,1 έως 3,5 Hz όταν ενοποιούνται οι μνήμες της ημέρας.

Η ίδια μείωση των εγκεφαλικών κυμάτων SWS και δέλτα εμφανίζεται και σε σκύλους με το ισοδύναμο της άνοιας, το σύνδρομο γνωστικής δυσλειτουργίας του σκύλου CCDS Αυτά τα σκυλιά κοιμούνται έτσι όλο και λιγότερο βαθιά. 

Η μελέτη είναι η πρώτη που αξιολογεί τη συσχέτιση μεταξύ γνωστικής εξασθένησης και ύπνου χρησιμοποιώντας πολυ υπνογραφία – την ίδια τεχνική που χρησιμοποιείται στις μελέτες ύπνου σε ανθρώπους – σε ηλικιωμένους σκύλους, δήλωσε η συγγραφέας Dr Natasha Olby, καθηγήτρια κτηνιατρικής νευρολογίας   και νευροχειρουργικής στο North. Κρατικό Πανεπιστήμιο της Καρολίνας.

Ηλικιωμένοι σκύλοι με ή χωρίς άνοια

Ο Olby και οι συνεργάτες του μελέτησαν 28 θηλυκά και αρσενικά ηλικιωμένα σκυλιά μικτής και πλήρους ράτσας ηλικίας μεταξύ 10,4 και 16,2 ετών, που αντιστοιχεί μεταξύ 81% και 106% της μέσης διάρκειας ζωής τους, ανάλογα με το μέγεθος. 

Ζητήθηκε από τους ιδιοκτήτες τους να συμπληρώσουν ερωτηματολόγιο σχετικά με τους σκύλους συντρόφους τους, για να αξιολογήσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων του CCDS όπως αποπροσανατολισμό, κακές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και λερώματα του σπιτιού. 

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τα σκυλιά για πιθανές ορθοπεδικές, νευρολογικές, βιοχημικές και φυσιολογικές συννοσηρότητες.

Με βάση τα αποτελέσματα, οκτώ σκύλοι (28,5%) ταξινομήθηκαν ως φυσιολογικοί, ενώ άλλοι οκτώ (28,5%), τέσσερις (14,3%) και οκτώ (28,5%) είχαν ήπιο, μέτριο ή σοβαρό CCDS, αντίστοιχα.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές   πραγματοποίησαν μια σειρά από γνωστικά τεστ στους σκύλους, για να μετρήσουν την προσοχή, τη μνήμη εργασίας και τον εκτελεστικό τους έλεγχο. 

Για παράδειγμα, στην εργασία παράκαμψης, ένας σκύλος έπρεπε να ανακτήσει μια λιχουδιά από έναν οριζόντιο διαφανή κύλινδρο προσεγγίζοντάς τον από κάθε άκρο – αυτό το έργο στη συνέχεια γίνεται πιο δύσκολο μπλοκάροντας την πλευρά του ή της προτιμώμενης πλευράς του, ώστε να πρέπει να δείξει γνωστική ευελιξία στην παράκαμψη στο άλλο άκρο του κυλίνδρου.

Ιατρείο ύπνου για σκύλους

Στη συνέχεια, ο πρώτος συγγραφέας Dr Alejandra Mondino  και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν μελέτες πολυ υπνογραφίας σ ένα ήσυχο δωμάτιο με αμυδρό φως και λευκό θόρυβο σε μια κλινική ύπνου Τα σκυλιά αφέθηκαν να πάρουν αυθόρμητα έναν απογευματινό μεσημεριανό υπνάκο, ενώ τα ηλεκτρόδια μέτρησαν τα εγκεφαλικά τους κύματα, την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών και της καρδιάς και τις κινήσεις των ματιών. 

Αυτές οι μετρήσεις διήρκεσαν έως και δύο ώρες, αλλά σταματούσαν εάν τα σκυλιά αγχώνονταν, προσπαθούσαν να φύγουν από το δωμάτιο ή αφαιρούσαν τα ηλεκτρόδια. 26 (93%) σκύλοι μπήκαν σε υπνηλία, 24 (86%) μπήκαν σε ύπνο NREM, ενώ 15 (54%) σε ύπνο REM.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι σκύλοι με υψηλότερες βαθμολογίες άνοιας και οι σκύλοι που τα πήγαν χειρότερα στην εργασία της παράκαμψης, χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να αποκοιμηθούν και πέρασαν λιγότερο χρόνο στον ύπνο, και αυτό ίσχυε τόσο για τον ύπνο NREM όσο και για τον ύπνο REM.

Τα σκυλιά με χαμηλότερη βαθμολογία μνήμης εμφάνισαν λιγότερες αργές ταλαντώσεις στα ηλεκτρο εγκεφαλο γραφήματα τους κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, υποδεικνύοντας ότι κοιμήθηκαν λιγότερο βαθιά κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης.

«Στους ανθρώπους, οι αργές ταλαντώσεις του εγκεφάλου είναι χαρακτηριστικές του SWS και συνδέονται με τη δραστηριότητα του λεγόμενου «γ λυμφικού συστήματος, ενός συστήματος μεταφοράς που αφαιρεί τα πρωτεϊνικά απόβλητα από το εγκεφαλονωτιαίο υγρό», είπε ο Olby.

Η μείωση των αργών ταλαντώσεων σε άτομα με Αλτσχάιμερ και η σχετιζόμενη μειωμένη απομάκρυνση αυτών των τοξινών, έχει εμπλακεί στη φτωχότερη εδραίωση της μνήμης τους κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου».

Αντίθετα, τα σκυλιά με φτωχότερη μνήμη είχαν πιο έντονα γρήγορα κύματα βήτα, μεταξύ 15,75 και 19 Hz. Τα ισχυρά κύματα βήτα είναι τυπικά της εγρήγορσης σε υγιείς ανθρώπους και σκύλους, επομένως δεν είναι φυσιολογικό φαινόμενο κατά τη διάρκεια του ύπνου – υποδηλώνοντας και πάλι ότι οι σκύλοι με CCDS κοιμούνται λιγότερο βαθιά.

Ο ημερήσιος ύπνος έναντι του νυχτερινού ύπνου

Οι σκύλοι που τα πήγαν χειρότερα στο έργο του «παρατεταμένου βλέμματος», το οποίο μετρά το εύρος προσοχής, εμφάνισαν στενότερη σύζευξη σε κύματα δέλτα μεταξύ των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου – αποτέλεσμα που έχει επίσης βρεθεί σε άτομα με άνοια.

Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σκυλιά με CCDS παρουσίασαν αλλαγές στον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης κατά τη διάρκεια των πειραμάτων που μοιάζουν με εκείνες που βρέθηκαν σε άτομα με Αλτσχάιμερ. 

Ωστόσο, προειδοποιούν ότι είναι ακόμα άγνωστο εάν αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν επίσης όταν οι σκύλοι κοιμούνται τη νύχτα αντί για το απόγευμα.

«Το επόμενο βήμα μας θα είναι να παρακολουθούμε τους σκύλους με την πάροδο του χρόνου κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσης και της τρίτης ηλικίας τους για να προσδιορίσουμε εάν υπάρχουν πρώιμοι δείκτες στα πρότυπα ύπνου-εγρήγορσης ή στην ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους κατά τη διάρκεια του ύπνου, που θα μπορούσαν να προβλέψουν τη μελλοντική ανάπτυξη του γνωστική δυσλειτουργία», είπε ο Olby.

Παραπομπή : Mondino A, Catanzariti M, Mateos DM, et al. Ύπνος και γνώση σε γερασμένους σκύλους. Πολυυπνογραφική μελέτη. Σύνορα στην Κτηνιατρική Επιστήμη . 2023; 10. Πρόσβαση στις 28 Απριλίου 2023. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fvets.2023.1151266