ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΣΤΗΝ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ

Το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου αυξάνεται σταθερά από τη δεκαετία του 1930.

Έχει σημασία το μέγεθος.. 

Στην περίπτωση του εγκεφάλου, σαφώς και έχει, αλλά με έναν πιο διακριτικό τρόπο από ό,τι συχνά πιστεύεται. 

Οι άνθρωποι με τους μεγαλύτερους εγκεφάλους δεν είναι απαραίτητα και οι πιο έξυπνοι, καθώς άλλα στοιχεία παίζουν καθοριστικό ρόλο, όπως

οι νευρωνικές συνδέσεις.

Εκτός από τη νοημοσύνη, ο όγκος του εγκεφάλου μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως έχουν διαπιστώσει αρκετές μελέτες, αν και υπάρχουν και αποχρώσεις. 

Αυτό που  επιβεβαιώνεται είναι ότι ο εγκέφαλος αυξάνεται σε μέγεθος με κάθε γενιά, μας λεει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Neurology και πραγματοποιήθηκε από ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.

Η ανάλυση , που πραγματοποιήθηκε με χρήση απεικονιστικών εξετάσεων αποκαλύπτει ότι όσοι γεννήθηκαν γύρω στο 1970 έχουν όγκο 6,6% μεγαλύτερο και σχεδόν 15% μεγαλύτερη επιφάνεια απ όσους ήρθαν στον κόσμο τη δεκαετία του 1930. 

Με αυτά τα δεδομένα στα χέρια τους, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι αυτή η αύξηση θα οδηγούσε σε μεγαλύτερο απόθεμα εγκεφάλου που θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης  Αλτσχάιμερ και άλλων άνοσων που σχετίζονται με τη γήρανση.

Γιατί τωρα  ορισμένοι εμφανίζουν πιο σοβαρά συμπτώματα από άλλους με τον ίδιο βαθμό παθολογίας; 

Η απάντηση βρίσκεται σ αυτό που είναι γνωστό ως 

εγκεφαλική ή γνωστική εφεδρεία. 

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Pasqual Maragall, δημιουργείται απ

τη συσσώρευση εκπαιδευτικής ή ακαδημαϊκής εμπειρίας και την τόνωση των διανοητικών ικανοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. 

Θα μπορούσε να είναι κάτι σαν νοητικό κεφάλαιο, το οποίο, όσο μεγαλύτερο είναι, τόσο περισσότερο θα συμβάλει στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων τόσο της γήρανσης όσο και των εγκεφαλικών αλλοιώσεων που προκαλούνται απ το Αλτσχάιμερ 

Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα αυτού που θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα θαυμαστό εγκεφαλικό απόθεμα είναι ίσως η περίπτωση της αδελφής Μπερναντέτ, η οποία συμμετείχε στη διάσημη μελέτη των μοναχών της Μινεσότα. 

Είχε εκτεταμένη ακαδημαϊκή εκπαίδευση και υποβαλλόταν τακτικά σε τεστ μνήμης, αλλά δεν εμφάνισε σημάδια γνωστικής έκπτωσης. 

Παραδόξως, αφού πέθανε από εγκεφαλικό , η αυτοψία απεκάλυψε εγκεφαλικές αλλοιώσεις της νόσου Αλτσχάιμερ. 

Πώς ήταν δυνατόν να συμβεί αυτό; Μπορεί να εμπλέκεται η γενετική, αλλ όλες οι ενδείξεις δείχνουν το μεγάλο γνωστικό απόθεμα που απέκτησε αυτή η μοναχη μετά από πολλά χρόνια σπουδών και πνευματικής εργασίας.

Ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης που μόλις δημοσιεύθηκε στο 

JAMA Neurology, Charles DeCarli, 

διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για το Αλτσχάιμερ στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σικάγο, δήλωσε ότι το γνωστικό απόθεμα της μοναχης δεν ήταν μόνον αποτέλεσμα πολλών ετών μελέτης και πνευματικής εργασίας.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μαγνητικές εγκεφάλου των συμμετεχόντων στη μελέτη Framingham Heart Study (FHS),

 η οποία ξεκίνησε το 1948 στην πόλη αυτή της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ) με ανάλυση χαρακτηριστικών των καρδιαγγειακών , κυρίως, αλλά και άλλων παθολογιών. 

Η αρχική Ομαδα αποτελούνταν από 5.209 άνδρες και γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 και 62 ετών. 

Η έρευνα συνεχίζεται εδώ και 75 χρόνια και περιλαμβάνει τη δεύτερη και τρίτη γενιά συμμετεχόντων.

Οι μαγνητικές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1999 και 2019 σε άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1930 και 1970. 

Συγκεκριμένα, οι εγκέφαλοι 3.226 συμμετεχόντων 

(53% γυναίκες, 47% άνδρες) 

με μέση ηλικία περίπου 57 ετών κατά τη στιγμή της εξέτασης μελετήθηκαν με τη χρήση της απεικονιστικής .

Η ανάλυση των μαγνητικών των ατόμων που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930 και του 1970 απεκάλυψε μια σταδιακή αύξηση σε διάφορες δομές του εγκεφάλου. 

Για παράδειγμα, η μέτρηση του ενδοκρανιακού όγκου, παρουσίασε σταθερή αύξηση σε κάθε δεκαετία. 

Ο μέσος όγκος για όσους γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1930 ήταν 1.234 χιλιοστόλιτρα, σε σύγκριση με 1.321 για όσους γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1970, γεγονός που αντιπροσωπεύει αύξηση του όγκου κατά 6,6%.

Η επιφάνεια του φλοιού 

(μέτρο επιφάνειας του εγκεφάλου) 

παρουσίασε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση με την πάροδο των ετών.

Οι συμμετέχοντες που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1970 είχαν μέση επιφάνεια 2.104 τετραγωνικών εκατοστών, σε σύγκριση με 2.056 για εκείνους που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1930, δηλαδή μια αύξηση της τάξης του 15%.

Επιπλέον, ορισμένες δομές του εγκεφάλου, όπως 

η λευκή , η φαιά ουσία και ο ιππόκαμπος 

(περιοχή που εμπλέκεται στη μάθηση και τη μνήμη) 

βρέθηκαν μεγαλύτερες σε όσους γεννήθηκαν προς το τέλος του περασμένου αιώνα.

Ενας  μεγαλύτερος εγκέφαλος προστατεύει από την άνοια;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας , περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν σήμερα από άνοια . 

Πρόκειται για μια ασθένεια με μεγάλες επιπτώσεις και θα συνεχίσει να έχει τέτοιες βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. 

Ωστόσο, παρατηρείται επιβράδυνση. Η επίπτωση της Αλτσχάιμερ, δηλαδή ο αριθμός των νέων κρουσμάτων ανά έτος, μειώνεται με ρυθμό περίπου 20% ανά δεκαετία από το 1970.

Οι λόγοι αυτής της μείωσης δεν είναι σαφείς και, στην πραγματικότητα, μπορεί να δρουν ταυτόχρονα διάφοροι παράγοντες, όπως 

η βελτίωση της υγείας χάρη στην υιοθέτηση πιο υγιεινών συνηθειών (Περπατημα, διατροφή,  εξάλειψη του αλκοόλ, του καπνού ), καθώς και η αύξηση του γνωστικού αποθέματος, το οποίο συνδέεται στενά με την αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου.

Οι μεγαλύτερες δομές του εγκεφάλου, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν στη μελέτη μας, μπορεί να αντανακλούν καλύτερη ανάπτυξη και υγεία του εγκεφάλου, 

Μια μεγαλύτερη δομή εγκεφάλου σημαίνει μεγαλύτερο εγκεφαλικό απόθεμα και μπορεί να αμβλύνει τις επιπτώσεις των σχετιζόμενων με την ηλικία εγκεφαλικών ασθενειών, όπως η Αλτσχάιμερ στην τρίτη ηλικία.

Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Neurology δεν παρέχει οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την υπόθεση αυτή, καθώς ο σχεδιασμός της δεν το επιτρέπει, αλλά παρέχει σημαντικά στοιχεία.

ΠΗΓΗ: www.healthstat.gr