ΜΕΛΑΝΩΜΑ..ΘΑΝΑΤΟΣ

 

Είναι μια κακοήθης βλάβη που αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα  κύτταρα που παράγουν μελανίνη, τα , τα οποία ευθύνονται για το χρώμα της επιδερμίδας μας. 

Η βλάβη μπορεί να εμφανιστεί ως μία μικρή μαύρη κηλίδα οπουδήποτε στο δέρμα ή να αναπτυχθεί επάνω σε έναν σπίλο (ελιά).

Η ευρωπαϊκή ετήσια επίπτωση κακοήθους μελανώματος,κυμαίνεται από 3–5/100.000 στις μεσογειακές χώρες έως 12–35/100.000 στις σκανδιναβικές, ενώ μπορεί να φτάσει πάνω από 50/100.000 σε Αυστραλία ή  Νέα Ζηλανδία.

Η συχνότητα του μελανώματος αυξάνεται σταθερά τα τελευταία 40 χρόνια, με τάση σταθεροποίησης της θνησιμότητας, εκτός από τους ηλικιωμένους άνδρες, η δε επίπτωση του κορυφώνεται στα 65 έτη, αν και μπορεί να επηρεαστεί οποιαδήποτε ηλικία.

Υπάρχει, ωστόσο, μια αύξηση στην αναλογία θνησιμότητας στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σε σύγκριση με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, υποδηλώνοντας την ανάγκη βελτίωσης της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης στην Ανατολική Ευρώπη.

Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) αναγνωρίστηκε ως κύριος καρκινογόνος παράγοντας που εμπλέκεται στη γένεση του μελανώματος.

Η υπεριώδης ακτινοβολία σχετίζεται με βλάβη στο DNA και υψηλό ποσοστό μεταλλάξεων. 

Η καλύτερη πρόληψη είναι η φυσική προστασία με προσαρμοσμένα ρούχα, 

Το μελάνωμα είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από τον αμερικανικό φορέα Melanoma Research Alliance, τα περιστατικά μελανώματος έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια σε μία περίοδο που τα ποσοστά εμφάνισης άλλων συχνών μορφών καρκίνου έχουν πτωτική τάση.

Εκτιμάται ότι το 2024 πάνω από 100 χιλιάδες Αμερικανοί θα διαγνωστούν με μελάνωμα

1 στους 50 διαγιγνώσκεται με μελάνωμα στη διάρκεια της ζωής του Κάθε ώρα, ένας άνθρωπος πεθαίνει από μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι ο τρίτος συχνότερα διαγνωσμένος καρκίνος στις ηλικίες μεταξύ 25 και 39 ετών

Ωστόσο, η έγκαιρη αφαίρεση του  σε αρχικό στάδιο οδηγεί σε πλήρη ίαση.

Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, το 2020 υπήρξαν 1.313 νέες περιπτώσεις μελανώματος με τη νόσο να αποτελεί τη 14η πιο συχνή κακοήθη νεοπλασία στον ελληνικό πληθυσμό.

Οι περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται στην έκθεση στον ήλιο – ή σε χρήση solarium. 

Η βλάβη μπορεί επίσης να αναπτυχθεί σε σημεία του σώματος που δεν εκτίθενται τόσο έντονα στον ήλιο, όπως οι παλάμες ή τα πέλματα, ο βολβός των ματιών ή κάτω από τα νύχια, γεγονός που υποδεικνύει ότι παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες

Ο κανόνας ABCDE και το… ασχημόπαπο

Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν το μελάνωμα διαγνωστεί έγκαιρα θεωρείται ουσιαστικά ιάσιμο. 

Και παρότι οι θεραπείες για το μελάνωμα σε προχωρημένο στάδιο διαρκώς εξελίσσονται και είναι ελπιδοφόρες, η πρόληψη μαζί με την έγκαιρη διάγνωση είναι αυτά στα οποία μπορούμε να ποντάρουμε όλοι άμεσα και εύκολα.

Ο κανόνας ABCDE είναι μία βασική οδηγία για να μπορεί εύκολα ο καθένας μας να διαπιστώσει τυχόν ύποπτες αλλαγές στους σπίλους ώστε να απευθυνθεί έγκαιρα στον εξειδικευμένο δερματολόγο, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει έγκυρη και σωστή διάγνωση. 

Τι σημαίνουν όμως αυτά τα αρχικά; Προέρχονται από τις αντίστοιχες αγγλικές λέξεις:

Asymmetry – ασυμμετρία στο σχήμα του σπίλου

Border – ασαφή όρια

Color – ανομοιομορφία στο χρώμα

Diameter – αλλαγή στη διάμετρο

Evolving – εξέλιξη και μεταβολή του σπίλου

Μία πιο πρόσφατη συμβουλή από τον έγκριτο αμερικανικό φορέα Skin Cancer Foundation για έγκαιρη διάγνωση είναι ο 

«κανόνας του ασχημόπαπου» 

που βασίζεται στην απλή σύγκριση μεταξύ των γειτονικών σπίλων. Οποιοσδήποτε, λοιπόν, σπίλος ή σημάδι ξεχωρίζει ή μοιάζει «άσχημο» σε σύγκριση με τα τριγύρω, χρειάζεται διερεύνηση από τον δερματολόγο. 

Η στρατηγική που προτείνεται σε αυτήν την περίπτωση υπογραμμίζει τη σημασία όχι μόνο του ελέγχου των σπίλων αλλά και της μεταξύ τους σύγκρισης, ώστε να εντοπίσουμε αμέσως κάποιον που διαφέρει και να απευθυνθούμε έγκαιρα στον ειδικό.

ΠΗΓΗ: www.healthstat.gr