ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΣΤΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ

 

To  Ειδικό προστατικό αντιγόνο ή  PSA prostate specific antigen  Είναι μία πρωτεΐνη που παράγεται στον προστάτη και εκκρίνεται στο σπέρμα, βοηθώντας στη ρευστοποίησή και απελευθέρωση των σπερματοζωαρίων στη μήτρα κατα την συνουσια. Σαν εξεταση γίνεται  μετά τα 50 . 

Χρησιμοποιείται από το 1980 και μετά για τον έγκαιρο εντοπισμό  καρκίνου του προστάτη. 

Μέχρι τότε το 85% των περιπτώσεων είχαν ήδη μεταστάσεις στη διάγνωση. 

Οι ιδανικες τιμές του PSA αναφέρονται από 0 έως 4 ng/mL. Πρακτικά αυτό δεν ισχύει . 

Έτσι το PSA δεν είναι ένας ειδικός για τον καρκίνο του προστάτη δείκτης. 

 Υπάρχουν  άνδρες με χαμηλές τιμές PSA κάτω από 4 ng/mL που μπορεί να έχουν καρκίνο . 

Το 25% των ανδρών με καλοήθη υπερπλασία  έχουν αυξημένο PSA, συνήθως στην γκρίζα ζώνη του 4 έως 10 ng/mL. 

Όταν υπάρχει υποψία για προστατικό καρκίνο διενεργείται  βιοψία ,  με ειδικό υπερηχογράφο που λέγεται διορθικός. Εδω χρειαζεται προσοχη και συνεση. Διαφορετικα παμε στον αντιποδα στην Υπερδιαγνωση. 

https://ihthielaio.wordpress.com/2021/07/31/

Αν ένας άνδρας έχει πρώτου βαθμού συγγενή με την πάθηση (πατέρα ή αδελφό) προτείνεται  η μέτρηση του PSA να ξεκινά από τα 40 έτη, καθώς έχει περίπου διπλάσια πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. 

Φαίνεται ότι όσο μικρότερος είναι κάποιος στη διάγνωση, τόσο πιθανότερο είναι να νοσήσουν τα παιδιά του.

Αύξηση της τιμής του PSA στο αίμα παρατηρείται στην καλοήθη υπερπλασία , στις προστατίτιδες  και στον καρκίνο του προστάτη, καθώς και μετά από επεμβατικούς χειρισμούς, όπως ο καθετηριασμός της ουροδόχου κύστης, η κυστεοσκόπηση και η βιοψία . 

Μείωση του PSA παρατηρείται μετά τη χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων , όπως η φιναστερίδη και η ντουταστερίδη και πολλές φορές μετά από χορήγηση αντιβίωσης σε  προστατίτιδα.

Όταν η τιμή του PSA αυξομειώνεται,  είναι υπέρ της καλοήθειας, όχι όμως και με βεβαιότητα.

Αν το PSA είναι πολύ χαμηλό (κάτω από 1 ng/mL) μπορεί η επόμενη μέτρηση να μην γίνει σε ένα έτος αλλά για παράδειγμα σε 3 έτη. 

Μετραμε το ελεύθερο PSA ή Free PSA ή κλάσμα PSA.  όταν οι τιμές του συνολικού PSA είναι από 4 έως 10 ng/mL (λεγόμενη “γκρίζα” ζώνη). 

Δεν υπάρχουν σαφή όρια για το free PSA, αλλά γενικά όταν είναι κάτω από 20% υπάρχει μεγαλύτερη υποψία για καρκίνο του προστάτη.