ΖΑΧΑΡΟ Ή ΓΛΥΚΟΖΗ

 

Το σάκχαρο ή γλυκόζη  αποτελεί την κυρίαρχη πηγή ενέργειας ενος οργανισμού. 

Η πλήρης εικόνα του μεταβολισμού των υδατανθράκων είναι πολύπλοκη και αλληλοδιαπλεκόμενη με τον μεταβολισμό των λιπιδίων και των αμινοξέων.

Παρά τις μεγάλες διακυμάνσεις στην προσφορά και ζήτηση υδατανθράκων, η συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα διατηρείται σε στενά φυσιολογικά όρια από ορμόνες που ρυθμίζουν την κίνηση γλυκόζης μέσα και έξω από την κυκλοφορία. 

Αυτές περιλαμβάνουν την ινσουλίνη, η οποία ελαττώνει την γλυκόζη του αίματος, και τις αντιρροπιστικές ορμόνες γλυκαγόνη, επινεφρίνη  κορτιζόλη και αυξητική ορμόνη, οι οποίες αυξάνουν τη συγκέντρωση της γλυκόζης.

Η φυσιολογική απομάκρυνση της γλυκόζης εξαρτάται:

1. από την ικανότητα του παγκρέατος να εκκρίνει ινσουλίνη
2. από την ικανότητα της ινσουλίνης να προάγει την πρόσληψη γλυκόζης σε περιφερικούς ιστούς
3. από την ικανότητα της ινσουλίνης να αναστέλλει την ηπατική παραγωγή γλυκόζης

Τα κύρια όργανα στόχοι της ινσουλίνης είναι:

• το ήπαρ
• οι σκελετικοί μύς
• ο λιπώδης ιστός

Οι ιδανικες τιμές του σακχάρου ή γλυκόζης νηστείας στο αίμα είναι από 70 έως 110 mg/dL.

Ποια είναι τα αίτια της υπεργλυκαιμίας;

Αυξημένο σάκχαρο ή ζάχαρο (υπεργλυκαιμία) μπορεί να έχουμε στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Διαβήτης
2. Φαιο-χρωμοκύττωμα
3. Θυρεοτοξίκωση
4. Μεγαλακρία
5. Σύνδρομο Cushing
6. Γλουκαγόνωμα
7. Σωματοστατίνωμα
8. Οξεία και χρόνια παγκρεατίτιδα
9. Κυστική ίνωση
10. Αιμοχρωμάτωση
11. Νεοπλάσματα παγκρέατος
12. Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
13. Χρόνια ηπατική νόσος
14. Χρόνια νεφρική νόσος
15. Εγκεφαλικό
16. Εγκεφαλοπάθεια Wernicke
17. Έλλειψη βιταμίνης Β1

Μειωμένο σάκχαρο ή ζάχαρο (υπογλυκαιμία) μπορεί να έχουμε στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Όγκος νησιδιακών κυττάρων
2. Έλλειψη γλουκαγόνου
3. Καρκίνος επινεφριδίων
4. Καρκίνος στομάχου
5. Πανυποφυσισμός
6. Νόσος του Addison
7. Υποθυρεοειδισμός
8. Σύνδρομο Von Gierke
9. Γαλακτοζαιμία
10. Πρόωρα νεογνά
11. Νεογνά από διαβητικές μητέρες
12. Σύνδρομο Zetterson
13. Σοβαρή ηπατική διαταραχή από δηλητηρίαση (πχ αρσενικό, χλωροφόρμιο, τετραχλωράνθρακα, αλκοόλη, σαλικυλικά κλπ.)

Ποια φάρμακα προκαλούν αύξηση των επιπέδων σακχάρου ή γλυκόζης στο αίμα;

Τα φάρμακα που προκαλούν αύξηση των επιπέδων σακχάρου ή γλυκόζης στο αίμα είναι:

• ACTH
• Κορτιζόνη (κορτικοστεροειδή)
• Καφεΐνη
• Διουρητικά
• Επινεφρίνη (αδρεναλίνη)
• Οιστρογόνα
• Φρουκτόζη
• Λίθιο
• Μορφίνη
• Αντισυλληπτικά

Ποια φάρμακα προκαλούν μείωση των επιπέδων σακχάρου ή γλυκόζης στο αίμα;

Τα φάρμακα που προκαλούν μείωση των επιπέδων σακχάρου ή γλυκόζης στο αίμα είναι:

• Παρακεταμόλη
• Αναβολικά στεροειδή
• Μαριχουάνα
• Αναστολείς μονοαμινοξειδάσης
• Σπιρονολακτόνη
• Προπρανολόλη