ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ ΥΠΟΦΥΣΗΣ

 

Ειναι καλοήθεις όγκοι της υπόφυσης  

Συνηθως βρίσκονται στον πρόσθιο λοβό του αδένα.

Τα αδενώματα της υπόφυσης 

1 στους 10 θα αναπτύξει αδένωμα  στη διάρκεια της ζωής του. 

Ορισμένα  εκκρίνουν μία ή περισσότερες ορμόνες σε υπερβολικές ποσότητες.

Ακόμη και όταν είναι μικρού μεγέθους, αυτοί οι ενδοκρινικά ενεργοί όγκοι της υπόφυσης μπορούν να προκαλέσουν ορμονικές ανισορροπίες που επηρεάζουν τις λειτουργίες του σώματος.

Μπορει να εμφανισθει σε οποιαδήποτε ηλικία.

Τα συμπτώματα  περιλαμβάνουν :

Πονοκέφαλο

Προβλήματα όρασης

Αύξηση βάρους

Εύκολη αιμορραγία/μώλωπες

Αλλαγή στη δομή των οστών, ειδικά στο πρόσωπο και τα χέρια

Διαταραχές εμμήνου ρύσεως

Γαλακτόρροια

Στυτική δυσλειτουργία

Δυσανεξία στη θερμότητα

Ποιοι τύποι υπάρχουν :

Τα αδενώματα  ταξινομούνται ανάλογα με το μέγεθός τους και το κατά πόσον εκκρίνουν ορμόνες ή όχι.

Ενδοκρινικά ενεργοί όγκοι υπόφυσης

Το 50% των αδενωμάτων παράγουν υπερβολικές ποσότητες μιας ή περισσότερων συγκεκριμένων ορμονών. 

Η υπερβολική έκκριση ορμονών μπορεί να προκαλέσει:

Νόσο Cushing

Λόγω υπερβολικών κορτικοστεροειδών στο σώμα, το σύνδρομο Cushing μπορεί να προκαλέσει σειρά από συμπτώματα, όπως:

Παχυσαρκία στο πάνω μέρος του σώματος

Στρογγυλό πρόσωπο

Αυξημένο λίπος γύρω από τον λαιμό, ή λιπώδη “καμπούρα” μεταξύ των ώμων

Αδύνατα/λεπτά χέρια και πόδια

Εύθραυστη και λεπτή επιδερμίδα

Ραγάδες στην κοιλιά, τους μηρούς, τους γλουτούς, τα χέρια και το στήθος

Αδυναμία οστών και μυών

Σοβαρή κόπωση

Υψηλή πίεση 

Υψηλό ζάχαρο 

Ευερεθιστότητα και άγχος

Υπερβολική τριχοφυΐα προσώπου και σώματος στις γυναίκες

Ακανόνιστο, ή σταματημένο έμμηνο κύκλο

Μειωμένη σεξουαλική ορμή και γονιμότητα στους άνδρες

Ακρομεγαλία

Η υπερβολική ανάπτυξη έχει ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση των άκρων, του προσώπου και των μαλακών ιστών. 

Η ακρομεγαλία μπορεί να σχετίζεται με υπέρταση, διαβήτη και καρδιαγγειακά . 

Οι ασθενείς με ακρομεγαλία έχουν μειωμένο προσδόκιμο ζωής.

Γαλακτόρροια

Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογική παραγωγή γάλακτος από τους μαστικούς αδένες.

Αναπαραγωγικά προβλήματα, όπως υπογονιμότητα

Προλακτίνωμα

Είναι ένας τύπος όγκου της υπόφυσης που υπερπαράγει προλακτίνη. 

Η ορμόνη προλακτίνη διεγείρει την παραγωγή γάλακτος από τους μαστούς. 

Τα αδενώματα της υπόφυσης που εκκρίνουν προλακτίνη είναι ο πιο κοινός τύπος όγκου της υπόφυσης, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 30% όλων των όγκων της υπόφυσης.

Ενδοκρινικά ανενεργοί όγκοι υπόφυσης

Δεν παράγουν επιπλέον ορμόνες.

Μικροαδένωμα και Μακροαδένωμα

Τα μικροαδενώματα είναι αδενώματα της υπόφυσης που έχουν διάμετρο μικρότερη από 10 mm. 

Ένα αδένωμα υπόφυσης με διάμετρο μεγαλύτερη ή ίση με 10 mm ονομάζεται μακροαδένωμα.

 Διάγνωση

Εξετάσεις αίματος, ούρων και απεικόνιση για τη διάγνωση αδενώματος . 

Οι εξετάσεις αίματος και ούρων μπορούν να ανιχνεύσουν μη φυσιολογικά επίπεδα ορμονών, όπως η προλακτίνη πλάσματος, η αυξητική ορμόνη, ο παρόμοιος με ινσουλίνη αυξητικός παράγοντας-1, η ελεύθερη θυροξίνη, η κορτιζόλη και η τεστοστερόνη. 

Μη φυσιολογικές ποσότητες ορισμένων ορμονών μπορεί να υποδηλώνουν ένα συγκεκριμένο σύνδρομο που σχετίζεται με την υπόφυση.

Η βελτιωμένη τεχνολογία μαγνητικής τομογραφίας υψηλής ανάλυσης  εντοπίζει μοναδικά χαρακτηριστικά ενός αδενώματος της υπόφυσης.

Αξονική τομογραφία εγκεφάλου ασθενούς με όγκο στην υπόφυση

Θεραπείες

Η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής  ορμονο θεραπείας , ακτινοθεραπείας και χειρουργικής επέμβασης.

Παρατήρηση

Η παρατήρηση περιλαμβάνει επίσκεψη σε νευροχειρουργό ή ενδοκρινολόγο που μπορεί να συνταγογραφήσει ένα τακτικό πρόγραμμα απεικονιστικών εξετάσεων για τον έλεγχο της κατάστασης του όγκου. 

Εάν ο όγκος της υπόφυσης μεγαλώσει, ή εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσετε περαιτέρω θεραπεία.

Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή  μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στη θεραπεία ορισμένων όγκων της υπόφυσης που παράγουν ορμόνες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να:

Σταματήσει ένας όγκος να παράγει υπερβολικές ορμόνες.

Συρρικνώση του όγκου ώστε να μην πιέζει την υπόφυση, ή άλλα μέρη του νευρικού συστήματος.

Αντιμετωπίση όγκου της υπόφυσης, ή ελεγχος ορμονων μετά από επέμβαση, ή ακτινοθεραπεία.

Αντικατασταση ορμονων που λείπουν, εάν ο όγκος της υπόφυσης έχει μειώσει την ικανότητα του σώματος να παράγει τις απαραίτητες ορμόνες, ή εάν η παραγωγή ορμονών είναι πολύ χαμηλή μετά την επέμβαση (γνωστή και ως θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης).

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία για όγκους της υπόφυσης περιλαμβάνει εξωτερική ακτινοθεραπεία και στερεοτακτική ακτινοχειρουργική. 

Μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες ώστε αυτές οι θεραπείες να βελτιώσουν τα συμπτώματα και τις καταστάσεις που σχετίζονται με το αδένωμα υπόφυσης.

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να είναι κατάλληλη για αδενώματα της υπόφυσης που:

Βρίσκονται σε περιοχές του εγκεφάλου, όπου η χειρουργική επέμβαση είναι πολύ επικίνδυνη

Δεν μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως κατά τη διάρκεια της επέμβασης

Αναπτύσσονται γρήγορα

Δεν συρρικνώνονται με φαρμακευτική αγωγή

Επανεμφανίζονται μετά την επέμβαση

Μερικές φορές η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της λειτουργίας της υπόφυσης, ακόμη και χρόνια μετά τη θεραπεία. 

Σ αυτήν την περίπτωση, τα άτομα μπορεί να χρειαστεί να λάβουν συμπληρώματα ορμονών.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός αδενώματος της υπόφυσης μπορεί σπανίως να απαιτήσει κρανιοτομή. 

Αλλά συνήθως περιλαμβάνει μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, που ονομάζεται ενδορινική ενδοσκοπική χειρουργική, όπου ο χειρουργός αφαιρεί τον όγκο μέσω της μύτης.

ΠΗΓΗ – www.iatropedia.gr