ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Τα αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά  περιβάλλονται από μύθους σχετικά με τη δράση και τις...παρενέργειές . 

Οι ανθρωποι τα κατηγορούν ως χάπια τρελών,  που σε κάνουν να μοιάζεις με ζόμπι ή ως χάπια που σε κάνουν αργό κοιμισμένο ή χαζο χαρούμενο. 

Ακούμε ότι δε χρειάζεται κανείς να πάρει αντικαταθλιπτικά, αλλά να αλλάξει  ή να το παλέψει μόνος 

Η αλήθεια, είναι διαφορετική. 

Τα αντικαταθλιπτικά είναι εργαλεία, βοηθουν παγκοσμίως μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να αντιμετωπίσει δυσκολίες και να αντεπεξέλθει την καθημερινότητα αξιοπρεπώς, και χωρίς να ταλαιπωρία.

Ευτυχως τα αντικαταθλιπτικά 

δεν είναι εθιστικά, διεγερτικά ούτε ηρεμιστικά. 

Απλα, λειτουργούν εξισορροπητικά στους νευροδιαβιβαστές κι επιφέρουν  Νορμοθυμία, δηλαδή 

μιαν αίσθηση ισορροπίας. 

Εννοειται δε σημαίνει ότι είναι καλό να λαμβάνονται άκριτα, με το παραμικρό συναίσθημα θλίψης ή σε μία δύσκολη κατάσταση. 

Τα αντικαταθλιπτικά είναι : θεραπευτική αγωγή που απαιτεί δέσμευση και συνέπεια από το άτομο.

Παμε απ την αρχή. 

Εμφανισθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’50-’60 για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, 

εξ ’ου και το όνομά τους. 

Σήμερα, μισον αιωνα μετα,

αποτελούν θεραπεία εκλογής 

και για άλλες διαταραχές εκτός από την κατάθλιψη. 

Ετσι μπορούν να χορηγηθούν 

στη  διαταραχή πανικού, 

το μετατραυμτικό stress (PTSD) ή 

στη γενικευμένη διαταραχή άγχους, 

ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, 

διατροφικές διαταραχές, 

διαταραχές σωματοποίησης 

(όταν ένα ψυχικό πρόβλημα εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα), 

προ-εμμηνορυσιακή δυσφορική διαταραχή 

Πλην ομως,  αντικαταθλιπτικά χορηγούνται και ως συμπληρωματική θεραπεία σε καταστάσεις, 

όπως είναι :

η αϋπνία, ο χρόνιος πόνος και οι ημικρανίες.

Πως λειτουργούν 

Στοχους τους  η βελτίωση και  διόρθωση της δράσης 

των νευροδιαβιβαστών. 

Βιοχημικων ενώσεων, που απελευθερώνονται από τους νευρώνες προκειμένου να επιτευχθεί η νευρωνική επικοινωνία. 

Η έκκριση και η λειτουργία των νευροδαβιβαστών  μπορεί να διαταραχθούν για διάφορους λόγους. 

Γνωστοι νευροδιαβιβαστές είναι: 

η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη. 

Η Σεροτονινη αφορα το Εντερο, τον Δευτερο Εγκεφαλο μας , ενω 

Η Ντοπαμινη τον πρωτο.

Αυτοί εμπλέκονται στη διαμόρφωση της διάθεσης και της συμπεριφοράς. 

Πρόβλημα με αυτούς  μπορεί να εκδηλωθεί με 

διαταραχές της διάθεσης, παθολογικό άγχος 

και άλλα προβλήματα. 

Τα αντικαταθλιπτικά, στοχεύουν στην επιδιόρθωση αυτής της διαταραχής της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών, που εκδηλώνεται με ενοχλητικά συμπτώματα.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα αντικαταθλιπτικά δε δρουν αμέσως. 

Χρειάζονται αρκετές ημέρες για να λειτουργήσουν. 

Η βελτίωση των συμπτωμάτων μπορεί να πάρει έως κι 6 εβδομάδες.

Τύποι αντικαταθλιπτικών 

Χωρίζονται ανάλογα με τον το μηχανισμό δράσης τους . 

Ανάλογα με την περίπτωση και το προφίλ του ασθενή, ο γιατρός  αποφασίζει το είδος φαρμακου που  θα χορηγήσει.

Τύποι των αντικαταθλιπτικών :

Νέας γενιάς SSRIs

Επιλεκτικοι Αναστολείς  Επαναπρόσληψης  σεροτονίνης, 

Συνταγογραφούνται συχνότερα . Εμποδίζουν την επαναπρόσληψη, δηλαδή την απορρόφηση, της σεροτονίνης. 

Γι αυτό, ονομάζονται...επιλεκτικοί, αφού δεν επιδρούν σε άλλους νευροδιαβιβαστές, όπως τη ντοπαμίνη. 

Χορηγούνται σε περιπτώσεις διαταραχών διάθεσης 

(μείζονα κατάθλιψη), 

αγχωδών διαταραχών, ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. 

Σε σύγκριση με πιο παλιά αντικαταθλιπτικά, οι SSRIs εχουν λιγότερες παρενέργειες.

Μερικά SSRIs είναι τα εξής:

• Παροξετίνη (Seroxat)
• Eσιταλοπράμη (Cipralez, Entact)
• Φλουοξετίνη (Ladose)
• Φλουβοξαμίνη (Dumyrox)
• Σιταλοπράμη (Seropram)
• Σερτραλίνη (Zoloft)

SΝRIs

Οι επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης (SNRIs) εκτός από τη σεροτονίνη επιδρούν και στη νορεπινεφρίνη, με αποτέλεσμα να συμβάλουν στη σταθεροποίηση του συναισθήματος και της διάθεσης. 

Συνήθως, χορηγούνται σε περιπτώσεις μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου, αγχωδών διαταραχών, χρόνιου πόνο και ινομυαλγίας.

Μερικά SΝRIs είναι τα εξής:

• Bενλαφαξίνη (Effexor)
• Ντουλοξετίνη (Cymbalta)

NASSAs

Πρόκειται για τους 

ανταγωνιστές ή αναστολείς επαναπρόσληψης 

σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης 

και αποτελούν αποτελεσματική θεραπεία για την κατάθλιψη με στοχευμένο μηχανισμό σ αυτήν.

Συγκεκριμένα, αυξάνουν τα επίπεδα νοραδρεναλίνης και σεροτονίνης 

στις συνάψεις των νευρώνων.

Μπορεί να χορηγηθούν, σε διαταραχές άγχους και 

διαταραχές της προσωπικότητας, όπως είναι :

η οριακή ή οιστριονική διαταραχή.

Μερικά NASSAs είναι τα εξής:

• Μιανσερίνη
• Μιρταζαπίνη (Remeron)

NDRIs

Είναι οι : 

αναστολείς επαναπρόσληψης της νορεπινεφρίνης και της ντοπαμίνης. 

Είναι χρήσιμοι στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, καθώς προσφέρουν κινητοποίηση, αφού επιδρούν στο προμετωπιαίο φλοιό, με αποτέλεσμα να αυξάνουν την ενέργεια και να τονώνουν το άτομο. 

Προτείνεται σε άτομα με συμπτώματα, όπως είναι 

η υπνηλία, η κλινοφιλία κ.α. 

Το πιο γνωστό ΝDRI είναι η βουπροπιόνη (Wellbutrin).

NaRIs ή NSRIs

Οι αναστολείς επαναπρόσληψης νορεπινεφρίνης 

είναι ευρέως διαδεδομένοι για την αποτελεσματικότητά τους σε συμπτώματα διαταραχής ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). 

Κυρίως η ατομοξετίνη (Strattera). Ένα άλλο είδος NSRI, 

η ρεβοξετίνη πολλές φορές έχει αμφισβητηθεί ως κατάλληλο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

SMSs

Είναι οι τροποποιητές και διεγέρτες των υποδοχέων σεροτονίνης, που συγκαταλέγεται στα τελευταίας γενιάς αντικαταθλιπτικά. 

Μεταξύ άλλων, βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες. 

Η βορτιοξετίνη είναι ένα από αυτά.

SARIs

Οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και ανταγωνιστής των 5-HT2 υποδοχέων. 

Στοχεύουν στην ανακούφιση από συμπτώματα, όπως είναι 

η αϋπνία, η καταθλιπτική διάθεση και η ψυχοκινητική ανησυχία.

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα εξής:

• Tραζοδόνη (Trittico, Desyrel)
• Nεφαζοδόνη (Dutokin)

Παλιότερης γενιάς αντικαταθλιπτικά

TCAs

Πρόκειται για τα λεγόμενα 

τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, 

τα οποία πήραν το όνομά τους από τους 3 δακτυλίους που έχουν στη χημική τους δομή. 

Χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης, του παθολογικού άγχους και του χρόνιου πόνου. 

Είναι αρκετά αποτελεσματικά φάρμακα, αλλά επειδή ανήκουν σε προηγούμενη γενιά παρουσιάζουν περισσότερες παρενέργειες σε σχέση με τα νεότερα αντικαταθλιπτικά.

Τα TCAs είναι τα εξής:

• Aμιτριπτυλίνη (Minitran)
• Kλομιπραμίνη (Anafranil)

ΜΑΟΙs

Oι αναστολείς μονοαμινοξειδάσης 

αναστέλλουν τη δράση αυτής, η οποία είναι ένα ένζυμο στον εγκέφαλο, που συμβάλλει στη διάσπαση της σεροτονίνης. 

Χορηγώντας το , διασπάται λιγότερη σεροτονίνη, άρα συγκεντρώνεται περισσότερη, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του συναισθήματος.

 Χορηγούνται ακόμη, κυρίως σε περίπτωση που δε λειτουργήσουν, άλλα νεότερα φάρμακα, όπως είναι 

τα SSRIs και SNRIs.

Τα MAOIs είναι τα εξής

• φαινελζίνη (Nardil)
• τρανυλκυπρομίνη
• ισοκαρβοξαζίδη

Ποτε χρειάζονται αντικαταθλιπτικά

Σε γενικές γραμμές, χορηγούνται όταν ένα άτομο αδυνατεί να αντεπεξέλθει την καθημερινότητα ή 

όταν αρνητικά συναισθήματα,  άγχος, θυμός  θλίψη, υπερβαίνουν τα όρια . 

Μία ακόμη περίπτωση χορήγησης αντικαταθλιπτικών, είναι η υπάρξη σοβαρών ψυχικών διαταραχών, όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή, 

η διπολική διαταραχή ή 

διαταραχές προσωπικότητας.

Ένας συχνός φόβος σχετικά με τα αντικαταθλιπτικά είναι ότι θ αλλάξει η προσωπικότητα του ατόμου, που θα τα πάρει, ή ότι θα δεσμευτεί με αυτά για όλη του τη ζωή. 

Όσον αφορά την πρώτη, αρκετά συχνή, πεποίθηση, αυτή δεν έχει καμία απολύτως επιστημονική βάση. 

Τα αντικαταθλιπτικά επεμβαίνουν σε μέρη του εγκεφάλου, που ρυθμίζουν συναίσθημα και διάθεση, 

με στόχο την εξισορρόπησή τους. Έτσι, δίνουν ένα κίνητρο στο άτομο να αντιμετωπίσει με καλύτερη ψυχολογία ενδεχόμενα προβλήματα,  ή να ανακουφιστεί από εξαιρετικά δύσκολα συμπτώματα και δυσφορία.



Προσοχή ! 

Τα αντικαταθλιπτικά δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά βούληση ή να διακόπτεται απότομα η λήψη τους.

(Πηγή: https://www.therapia.gr/antikatathliptika-farmaka/)