ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ...ΔΙΑΤΡΟΦΗ

 

Η διατροφή ατόμου με Πάρκινσον μπορεί να επηρεάσει σημαντικά 

τόσο τα συμπτώματα 

όσο και την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής 

(κυρίως της λεβοντόπα). 

Υπάρχουν συγκεκριμένες διατροφικές αρχές που βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και 

στη διαχείριση της νόσου.

Η δίαιτα (ή διατροφη αγωγή) για άτομο με Πάρκινσον 

πρέπει να είναι εξατομικευμένη, καθώς εξαρτάται από:

• το στάδιο της νόσου,

• τα φάρμακα που λαμβάνει (κυρίως L-Dopa),

• τη φυσική δραστηριότητα,

• τις συνοδές παθήσεις  δυσκοιλιότητα, υπέρταση, διαβήτης

• και τις ιδιαίτερες ανάγκες του οργανισμού ( βάρος, απώλεια μυϊκής μάζας).

Βασικές αρχές διατροφής για πάρκινσονικό ασθενή:

 1. Ισορροπημένη και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά διατροφή

• Βασισμένη σε Μεσογειακή διατροφή: φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρι, ελαιόλαδο

• Αντιοξειδωτικά τρόφιμα: μούρα, σταφύλια, μπρόκολο, καρότα, πράσινο τσάι, για προστασία των νευρώνων.

 2. Πρωτεΐνη και φάρμακα (L-Dopa)

• Η πρωτεΐνη ανταγωνίζεται την απορρόφηση της L-Dopa στο έντερο και τον εγκέφαλο.

• Στρατηγική:

  • Περιορισμός της πρωτεΐνης στο πρωινό και μεσημεριανό.

  • Η κυρίως πρωτεϊνική τροφή να καταναλώνεται βράδυ, μετά τα φάρμακα.

  • Αποφυγή γαλακτοκομικών ή κρέατος κοντά στη λήψη του φαρμάκου (2 ώρες πριν / μετά).

 3. Καλή ενυδάτωση

• 1,5–2 λίτρα νερού την ημέρα.

• Βοηθά τη λειτουργία των εντέρων και την αποβολή φαρμάκων.

 4. Δυσκοιλιότητα

Συχνό πρόβλημα λόγω νευρολογικών διαταραχών και φαρμάκων.

• Πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα:  φρούτα, λαχανικά, δαμάσκηνα.

• Προβιοτικά (κεφίρ, γιαούρτι).

• Καθημερινή ήπια κίνηση (περπάτημα).

• Επαρκές νερό.

5. Αντιμετώπιση απώλειας βάρους ή μυϊκής μάζας

• Εάν παρατηρείται απώλεια βάρους λόγω δυσκαταποσίας ή μειωμένης όρεξης:

  • Μικρά, συχνά και πυκνά θερμιδικά γεύματα.

  • Μαλακές ή πολτοποιημένες τροφές, αν υπάρχει δυσκαταποσία.

  • Πρωτεϊνικά σκευάσματα  γιατρού/διαιτολόγου.

  • Εμπλουτισμός φαγητού με ελαιόλαδο, ταχίνι, ξηρούς καρπούς.

6. Συμπληρώματα – βιταμίνες

• Βιταμίνη D, B12, φολικό οξύ: συχνά χαμηλά σε ασθενείς, επηρεάζουν τον εγκέφαλο.

• Συνενζυμο Q10 και ω-3 λιπαρά οξέα: μελετώνται για ενίσχυση του νευρικού συστήματος.

• Όλα μόνο κατόπιν ιατρικής καθοδήγησης.

 7. Αποφυγή

• Υπερβολικού αλατιού (αν υπάρχει υπέρταση).

• Τροφών με  ζάχαρη (αν υπάρχει διαβήτης ή αυξημένος κίνδυνος).

• Τροφών πλούσιων σε κορεσμένα λίπη (τηγανητά, γλυκά, επεξεργασμένα τρόφιμα).

Τέλος:

Ο ρόλος του διαιτολόγου σε συνεργασία με τον νευρολόγο είναι σημαντικός για την προσαρμογή της δίαιτας, ιδίως όταν εμφανίζονται:

• κινητικές διακυμάνσεις (off/on),

• δυσκινησίες,

• προβλήματα μάσησης/κατάποσης.

 Ακολουθεί ένα γενικό ενδεικτικό ημερήσιο διαιτολόγιο για άτομο με  Πάρκινσον, με έμφαση:

• στη στήριξη της φαρμακευτικής αγωγής (κυρίως L-Dopa),

• στη διατήρηση βάρους και μυϊκής μάζας,

• στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και

• στη νευροπροστασία με αντιοξειδωτικά και ωφέλιμα λιπαρά.

Ενδεικτικό Ημερήσιο Διαιτολόγιο Πάρκινσονικού Ασθενούς

⚠️ Το φάρμακο L-Dopa πρέπει να λαμβάνεται 30-60 λεπτά πριν το γεύμα ή 2 ώρες μετά από γεύμα με πρωτεΐνη.

ΠΡΩΙ (νωρίς – άδειο στομάχι)

• Λήψη L-Dopa (Sinemet, Madopar)

• 1 ποτήρι νερό

• Αναμονή 30–45 λεπτών

ΠΡΩΙΝΟ (χαμηλό σε πρωτεΐνη)

• 2 φρυγανιές ολικής ή 2 φέτες ψωμί πολύσπορο

• 1 κουταλιά ταχίνι ή μαρμελάδα χωρίς ζάχαρη

• 1 φρούτο εποχής (μήλο, μπανάνα, ακτινίδιο)

• 1 φλιτζάνι τσάι πράσινο ή χαμομήλι

Αποφεύγουμε γάλα, τυρί, γιαούρτι – έχουν πρωτεΐνη

ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ

• 1 χούφτα ανάλατοι ξηροί καρποί (καρύδια/αμύγδαλα)

• 1 χυμός φυσικός ή 1 μπανάνα (για ενέργεια)

ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ (χαμηλό σε πρωτεΐνη)

• Ρύζι με λαχανικά ή μακαρόνια με σάλτσα λαχανικών

• Σαλάτα εποχής με ελαιόλαδο, λεμόνι, λιναρόσπορο

• 1 φέτα ψωμί ολικής

Αντί για κρέας, δίνουμε γεύμα φυτικό/αμυλούχο το μεσημέρι

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ (λίγο πριν την επόμενη δόση φαρμάκου)

• 1 φρουτοσαλάτα με μήλο, δαμάσκηνο, σταφίδα

• 1 φλιτζάνι ρόφημα (τσάι του βουνού ή μέντα)

ΒΡΑΔΙΝΟ (πρωτεϊνικό – μακριά από L-Dopa)

• 1 μερίδα ψάρι ή κοτόπουλο ή αυγό ή γιαούρτι 2%

• 1 μερίδα βραστά λαχανικά  κολοκυθάκι, μπρόκολο

• 1 φέτα ψωμί ή λίγες πατάτες/κους κους

• 1 κουταλάκι ωμό ελαιόλαδο

ΠΡΟ ΥΠΝΟΥ

• 1 μικρό ποτήρι κεφίρ ή 1 μπανάνα (ηρεμιστικά και αντικαταθλιπτικά τρόφιμα)

• Αν υπάρχει δυσκοιλιότητα: 2-3 δαμάσκηνα αποξηραμένα

Συμβουλές:

• ✅ 6-8 ποτήρια νερό/ημέρα

• ✅ Κίνηση, όσο είναι δυνατόν (καθιστή γυμναστική, βάδισμα)

• ✅ Προσθέστε κουρκουμά, λιναρόσπορο, ω3 

• ❌ Όχι πολύ αλάτι / τηγανητά / αναψυκτικά / λευκά αλεύρια