ΚΟΥΜΑΡΙΝΙΚΑ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ

 

Τα τελευταία χρόνια νέα αντιπηκτικά φάρμακα ήλθαν στο προσκήνιο έχοντας κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με τα κουμαρινικά αντιπηκτικά και φαίνεται να παίρνουν την θέση των τουλάχιστον όσον αφορά την θρομβοεμβολική νόσο και την κολπική μαρμαρυγή.

1. Ποια είναι τα νεότερα  αντιπηκτικά

Α) Η δαμπιγκατράνη (Pradaxa)

Β) Η ριβαροξαμπάνη (Xarelto)

Γ) Η απιξαμπάνη (Eliquis)

Δ) Η εντοξαμπάνη (Lixiana)

2. Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης των NOACs;

Ο μηχανισμός δράσης των είναι ως άμεσοι εκλεκτικοί αναστολείς είτε της θρομβίνης (Pradaxa) είτε του παράγοντα Χa (Xarelto, Eliquis, Lixiana). 

Δεν πρόκειται δηλαδή για ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ όπως είναι τα κουμαρινικά παράγωγα (Sintrom, Panwarfin) που ανταγωνιζόμενα την βιταμίνη Κ αναστέλλουν την παραγωγή των εξαρτημένων από την βιταμίνη Κ παραγόντων της πήξης II, VII, IX και X.

3. Απαιτείται παρακολούθηση της αντιπηκτικής δράσης των NOACs;

Σε αντίθεση με τα κουμαρινικά αντιπηκτικά όπου απαιτείται η συχνή (μηνιαία) αιματολογική εξέταση της τιμής του INR που είναι και ο δείκτης της αντιπηκτικής δράσης των, στους ασθενείς που λαμβάνουν NOACs, δεν απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος για ρύθμιση της δόσης τους δεδομένου ότι τα φάρμακα αυτά έχουν προβλέψιμη φαρμακοκινητική και φαρμακοδυναμική δράση.

4. Η αντιπηκτική δράση των NOACs επηρεάζεται από την λήψη τροφών;

Είναι γνωστό ότι η αντιπηκτική δράση των κουμαρινικών αντιπηκτικών επηρεάζεται από την λήψη συγκεκριμένων τροφών όπως λαχανικών πλούσιων σε βιταμίνη Κ (καρότο, μπρόκολο κ,α.). 

Σε αντίθεση τα NOACs δεν αλληλεπιδρούν με τροφές και αυτό αποτελεί ένα ακόμα πλεονέκτημα των φαρμάκων αυτών.

5. Ποιες εξετάσεις μετρούν την αντιπηκτική δράση των NOACs;

Η μέτρηση της αντιπηκτικής δραστικότητας των NOACs απαιτείται σε επείγουσες καταστάσεις όπως σε μεγάλες αιμορραγίες, σε ανάγκη για επείγουσα χειρουργική επέμβαση και σε υποψία υπερδοσολογίας. 

6. Εάν ένας οδοντιατρικός ασθενής που λαμβάνει NOACs πρόκειται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο στόμα, πρέπει ο οδοντίατρος να ζητήσει αιματολογική εξέταση για την μέτρηση της αντιπηκτικής δράσης των NOACs.;

Σε αντίθεση με τον ασθενή που λαμβάνει κουμαρινικά παράγωγα και που θα πρέπει ο οδοντίατρος να ζητήσει μία πρόσφατη εξέταση INR και ανάλογα με την χειρουργική πράξη να συζητήσει με τον θεράποντα καρδιολόγο πιθανή διακοπή ή περιεγχειρητική αλλαγή της αντιπηκτικής αγωγής σε Ηπαρίνες Χαμηλού Μοριακού Βάρους (Clexane), σε ασθενείς που λαμβάνουν NOACs, αφενός το INR δεν είναι η εξέταση που θα μας δείξει την αντιπηκτική δράση αυτών των φαρμάκων και αφετέρου δεν χρειάζεται να ζητήσουμε πηκτολογικό έλεγχο.

7. Πόσες ημέρες χρειάζεται να διακοπεί η περιεγχειρητική χορήγηση των NOACs για την ασφαλή διεξαγωγή μιας χειρουργικής επέμβασης στο στόμα;

Καταρχάς ο καρδιολόγος ή γενικότερα ο θεράπων ιατρός του ασθενούς και μόνον αυτός θα αποφασίσει για το αν και πόσες ημέρες θα πρέπει να διακοπεί η λήψη των NOACs. 

Ο θεράπων ιατρός ανάλογα με το αντιπηκτικό και με βάση το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς (κίνδυνος θρομβοεμβολικού επεισοδίου, συννοσηρότητες, βαθμός νεφρικής λειτουργίας) θα αποφασίσει την διακοπή του φαρμάκου συνήθως από 2-4 ημέρες (την ημέρα της επέμβασης, 1 ή 2 ημέρες πριν και πιθανόν 1 ημέρα μετά). 

Γενικά λόγω της ταχείας έναρξης (2 ώρες μετά την χορήγησή τους η μέγιστη αντιπηκτική δράση) και της ταχείας αποδρομής της δράσης των φαρμάκων αυτών, δεν χρειάζεται μεγάλα διαστήματα διακοπής των, όπως συμβαίνει σε ασθενείς που λαμβάνουν κουμαρινικά παράγωγα.

8. Ποια φάρμακα που συνταγογραφεί ο οδοντίατρος αλληλεπιδρούν με τα NOACs και θα πρέπει να αποφεύγονται;

Η συγχορήγηση NOACs με Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας. Η Κλαρυθρομυκίνη αυξάνει το αντιπηκτικό αποτέλεσμα της απιξαμπάνης και της ριβαροξαμπάνης ενώ απαγορεύεται η συγχορήγησή της με την εντοξαμπάνη.