ΔΙΑΡΡΟΙΑ ΑΠΟ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ

Η διάρροια από αντιβιοτικά 

είναι μια κοινή επιπλοκή της αγωγής και συχνά οφείλεται σε λοίμωξη απ το βακτηριδιο : Clostridioides difficile. 

Μπορεί να εκδηλωθεί κατά ή μετά τη λήξη της θεραπείας με αντιβιοτικά, προκαλώντας :

υδαρείς κενώσεις, 

κοιλιακό άλγος και, 

σε σοβαρές περιπτώσεις:

 ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα.

Διάρροια σημαίνει υδαρείς κενώσεις πάνω από 3 φορές την ημέρα. 

Οφείλεται σε διάφορα αίτια, 

ένα από τα οποία είναι και 

η λήψη αντιβιοτικών

(ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα ). 

Η διάρροια δυνατόν να παρουσιασθεί είτε κατά την διάρκεια λήψης των αντιβιοτικών είτε μετά το τέλος της θεραπείας . 

Τις περισσότερες φορές, προκαλείται από μόλυνση απ το Κλωστηρίδιο (Clostridium difficile ).

Μελέτη (2017) από την Ιατρική Σχολή του Michigan σε πειραματόζωα, που δημοσιεύεται στο έγκριτο περιοδικό PLoS Pathogens, δείχνει ότι η ενεργοποίηση των σπόρων του C. difficile γίνεται μέσω υπερβολικής λήψης ασβεστίου, που περιέχεται σε φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής, σε συνδυασμό με έλλειψη βιταμίνης D. 

Παθήσεις του εντέρου που παρεμποδίζουν την απορρόφηση ασβεστίου επίσης ευθύνονται για την ενεργοποίηση του βακτηριδιου.

Προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι το βακτηριδιο “ξυπνάει” μέσω ενός αμινοξέος που λέγεται γλυκίνη. 

Όμως τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι το αυξημένο ασβέστιο και τα χολικά άλατα (ταυροχολικό οξύ) από μόνα τους είναι ικανά να ενεργοποιήσουν το βακτηριδιο. 

Η αφαίρεση του ασβεστίου από τον εντερικό αυλό των ποντικιών οδήγησε σε μείωση της ενεργοποίησης του C. difficile κατά 90%.

Οι σπόροι του C. difficile είναι πολύ ανθεκτικοί και μπορούν να περάσουν αλώβητοι από το έντονα εχθρικό όξινο περιβάλλον του στομάχου. 

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο τρόπος καταπολέμησης των βακτηριδιων 

είναι η χορήγηση πρόσθετου ασβεστίου ώστε να ξυπνήσουν όλοι οι σπόροι του C. difficile στο έντερο ταυτόχρονα και πιθανόν να δράσουν αποτελεσματικότερα τα αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τους σπόρους του μικροβίου λόγω του ανθεκτικότατου περιβλήματος, παρά μόνο το ενεργοποιημένο μικρόβιο χωρίς το περίβλημα. 

Η εξάλειψη των σπόρων μέσω ενεργοποίησής τους και χορήγησης αντιβιοτικών, θα οδηγήσει και σε μικρότερη ενδονοσοκομειακή διασπορά σπόρων του βακτηριδιου   στους υπόλοιπους ασθενείς.

Διάρροια σχετιζόμενη με αντιβιοτικά δυνατόν να συμβεί ακόμη και αν κάποιος δεν έχει λάβει αντιβιοτικά, σε περίπτωση που έρθει σε επαφή με μολυσμένα άτομα ή μολυσμένες επιφάνειες και στη συνέχεια δεν πλύνει τα χέρια του.

Πάνω από το 40% των δαπέδων δημοσίων κτιρίων και των παπουτσιών είναι μολυσμένα από σπόρους Κλωστηριδίου, οι οποίοι επιβιώνουν έως και 6 μήνες σε θερμοκρασία δωματίου και είναι ανθεκτικοί σε αλκοολούχα διαλύματα. Οι ειδικοί συνιστούν καλό πλύσιμο χεριών, να βγάζουμε τα παπούτσια πριν μπούμε στο σπίτι και να χρησιμοποιούμε ειδικά αντισηπτικά που σκοτώνουν τους σπόρους του Κλωστηριδίου για την πρόληψη επαναλοίμωξης.

Ποια είναι τα είδη των αντιβιοτικών;

Στον παρακάτω Πίνακα φαίνονται όλα τα είδη των αντιβιοτικών ανά κατηγορία 

(Πηγή: Dr. Dhashn Hassan Dhshan. Pharma Guide).

Συμπτώματα 

Τα πιο συνήθη συμπτώματα της διάρροιας από αντιβιοτικά περιλαμβάνουν:

• Υδαρή διάρροια (3 ή περισσότερες υδαρείς κενώσεις για 2 ή περισσότερες ημέρες)
• Κράμπες στην κοιλιά

Σε σοβαρές περιπτώσεις τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αίμα ή πύον στα κόπρανα
• Πυρετό
• Πόνο στην κοιλιά
• Ναυτία
• Ανορεξία
• Αφυδάτωση. Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης περιλαμβάνουν σκούρο κίτρινο χρώμα ούρων, δίψα, αδυναμία, καταβολή, ζάλη και σύγχυση.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς με λοίμωξη από C. difficile είναι ασυμπτωματικοί (φορείς), παρόλα αυτά μπορούν να μεταδώσουν την λοίμωξη σε άλλους ανθρώπους.

Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις για την διάρροια από αντιβιοτικά;

Για να βοηθήσετε τον εαυτό σας μπορείτε να:

• Πίνετε πολλά υγρά που περιέχουν νερό, αλάτι και ζάχαρη. 
• Μπορείτε να αναμιγνύετε το νερό με χυμό, σόδα, και ζωμό σούπας. Αν πίνετε αρκετά υγρά, θα δείτε τα ούρα σας να παίρνουν χρώμα ανοικτό κίτρινο ή σχεδόν διαυγές.
• Προσπαθήστε να τρώτε λίγο φαγητό πατάτες, ζυμαρικά, ρύζι, πλιγούρι βρώμης, σούπες και βραστά λαχανικά.
• Ρωτήστε τον γαστρεντερολόγο αν θα πρέπει να πάρετε “προβιοτικά”. 

• Μεγάλο αριθμό υδαρών κενώσεων σε μία ημέρα
• Πρόσμιξη με αίμα ή πύον στις κενώσεις σας
• Πυρετό
• Έντονο πόνο στην κοιλιά ή πρήξιμο της κοιλιάς
• Ναυτία
• Συμπτώματα αφυδάτωσης που αναφέρονται παραπάνω

Πώς αντιμετωπίζεται η διάρροια από αντιβιοτικά;

Διακοπή του αντιβιοτικού που προκάλεσε την διάρροια . 

Αν τα συμπτώματά είναι σοβαρά, θα χρειασθεί να νοσηλευθείτε.

Για να μειώσετε την πιθανότητα να κολλήσετε ή να διασπείρετε τα μικρόβια C. difficile, συνιστάται να:

• Πλένετε τα χέρια σας συχνά με σαπούνι και νερό, ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν από το φαγητό. Μην βασίζεστε στην απλή επάλειψη των χεριών σας με αλκοολούχα διαλύματα καθαρισμού χεριών, επειδή δεν έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζουν την εξάπλωση του C. difficile.
• Βγάλτε τα παπούτσια σας πριν μπείτε στο σπίτι.
• Καθαρίστε τις επιφάνειες με χλωρίνη.

Βιβλιογραφία

1. Kelly CR, Fischer M, et al. ACG Clinical Guidelines: Prevention, Diagnosis, and Treatment of Clostridioides difficile Infections. Am J Gastroenterol 2021 Jun 1;116(6):1124-1147.
2. Kochan TJ, et al. Intestinal calcium and bile salts facilitate germination of Clostridium difficile spores. PLoS Pathog 2017;13:e1006443.