ΑΝΟΙΑ

 

Τα πρώτα στάδια μπορεί να αποδοθούν σε 

φυσιολογική γήρανση, άγχος ή κόπωση, 

Τι είναι η άνοια

Η άνοια είναι ένα σύνδρομο: 

μια ομάδα συμπτωμάτων που επηρεάζουν 

μνήμη, λογική, γλώσσα και  συμπεριφορά. 

Κοινοί τύποι άνοιας:

Αλτσχάιμερ: Η πιο κοινή μορφή. αργή, σταδιακή γνωστική εξασθένηση

Αγγειακή άνοια: Προκαλείται από μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο

Άνοια Σωματίων Lewy: 

Συνδέεται με μη φυσιολογικές εναποθέσεις πρωτεϊνών Μετωποκροταφική άνοια: 

Επηρεάζει την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά 

Μικτή άνοια: 

Συνδυασμός πολλαπλών τύπων

Κάθε τύπος έχει διαφορετική υποκείμενη αιτία, αλλά τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια συχνά αλληλεπικαλύπτονται.

Πώς ξεκινά η άνοια

Η άνοια συνήθως ξεκινά με μικρές, γνωστικές και συμπεριφορικές αλλαγές. 

 Ήπια απώλεια μνήμης

Αυτή είναι συνήθως ένα από τα πρώτα «καμπανάκια», ιδιαίτερα για το Αλτσχάιμερ.

Δυσκολία στον προγραμματισμό ή στην επίλυση προβλημάτων

Δυσκολία να ακολουθήσετε γνωστές συνταγές ή να διαχειριστείτε λογαριασμούς και πληρωμές

Σύγχυση σχετικά με εργασίες πολλαπλών βημάτων

Πιο αργή σκέψη ή ικανότητα επίλυσης προβλημάτων

Οι πρώιμες αλλαγές στον προμετωπιαίο φλοιό μπορεί να βλάψουν την εκτελεστική λειτουργία.

Σύγχυση σε οικεία περιβάλλοντα

Αυτός ο αποπροσανατολισμός μπορεί να κλιμακωθεί και να γίνει επικίνδυνος χωρίς παρέμβαση.

Προβλήματα γλωσσικής επικοινωνίας

Δυσκολία στην εύρεση της σωστής λέξης

Παύση συχνά εν μέσω μιας πρότασης Χρήση αόριστων όρων όπως «πράγμα» ή «αυτό»

Αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια εμπλοκής του κροταφικού λοβού.

Αλλαγές στη διάθεση ή στην προσωπικότητα

Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά πριν από προφανή προβλήματα μνήμης, ειδικά σε μετωποκροταφική άνοια.

Μειωμένη κρίση και λήψη αποφάσεων

Κακές οικονομικές αποφάσεις

Παρορμητική συμπεριφορά

Μειωμένη επίγνωση της προσωπικής υγιεινής ή ασφάλειας

Τέτοιες αλλαγές μπορεί να είναι πιο έντονες σε άνοιες, που σχετίζονται με αγγειακό ή μετωπιαίο λοβό.

Τι προκαλεί την έναρξη της άνοιας

Η άνοια ξεκινά όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα καταστρέφονται ή αρχίζουν να πεθαίνουν, μειώνοντας την επικοινωνία μεταξύ περιοχών, που είναι υπεύθυνες για την μνήμη, την κρίση και τη συμπεριφορά.

Οι παράγοντες που συμβάλλουν περιλαμβάνουν:

Βήτα-αμυλοειδείς πλάκες και νηματοειδή περιελίγματα ταυ στον εγκέφαλο (στο  Αλτσχάιμερ)

Χρόνια φλεγμονή ή οξειδωτικό στρες

Μειωμένη ροή αίματος λόγω εγκεφαλικών ή αγγειακών προβλημάτων

Μη φυσιολογική συσσώρευση πρωτεΐνης 

Παράγοντες κινδύνου και τρόπου ζωής ( κάπνισμα, αδράνεια, κακή διατροφή)

Τι να κάνετε αν παρατηρήσετε πρώιμα σημάδια

Πηγαίνετε σε γιατρό

Ξεκινήστε με έναν γενικό γιατρό που μπορεί να σας παραπέμψει σε νευρολόγο. 

Μπορούν να συστήσουν:

Κρατήστε ένα ημερολόγιο συμπτωμάτων

Καταγράψτε τις αλλαγές στην μνήμη, τη συμπεριφορά, τη διάθεση και τη συνολική σας λειτουργία. Συμπεριλάβετε ημερομηνίες και παραδείγματα. 

Αυτό βοηθά τους γιατρούς να αξιολογήσουν τα πρότυπα και τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.

Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους

Η εκμάθηση για την άνοια βοηθά στην μείωση του φόβου, του στίγματος και της άρνησης. 

Η κατανόηση του τι συμβαίνει διευκολύνει τον μελλοντικό προγραμματισμό.

Κάντε αλλαγές στον τρόπο ζωής

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πρώιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης:

Υιοθετήστε μια μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και υγιή λίπη

Ασκηθείτε , τόσο με αερόβιες όσο και ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης

Διεγείρετε τον εγκέφαλο με διάβασμα, και μάθηση

Διαχειριστείτε την αρτηριακή πίεση, τη χοληστερόλη και το ζάχαρο του αίματος

Οχι κάπνισμα και  αλκοόλ

Μπορεί  να ξεκινήσει πριν από τα 65;

Ναι. Η πρώιμη άνοια μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα ηλικίας 40 ή 50 ετών, αν και αυτό είναι σπάνιο. 

Συχνά έχει μια γενετική/κληρονομική διάσταση και μπορεί να διαγνωστεί λανθασμένα αρχικά ως κατάθλιψη ή στρες.

Είναι η λήθη σημάδι άνοιας;

Όχι. Η περιστασιακή λήθη —ειδικά υπό πίεση ή κούραση— είναι φυσιολογική. 

Η απώλεια μνήμης που σχετίζεται με την άνοια είναι επίμονη, επιδεινώνεται και επηρεάζει την καθημερινή λειτουργία.

Πόσο γρήγορα εξελίσσεται η άνοια;

Η εξέλιξη ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο και το άτομο. 

Ορισμένες μορφές, όπως το Αλτσχάιμερ, εξελίσσονται αργά σε διάστημα 8-10 ετών. 

Άλλες, όπως η αγγειακή άνοια ή η άνοια Σωματίων Lewy, μπορεί να εξελιχθεί πιο γρήγορα. 

Είναι η άνοια αναστρέψιμη;

Οι περισσότεροι τύποι άνοιας είναι μη αναστρέψιμες, αλλά ορισμένα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν από θεραπεύσιμες καταστάσεις, όπως η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 και η κατάθλιψη. 

Μπορεί να προληφθεί η άνοια;

Δεν υπάρχει εγγυημένη πρόληψη, αλλά μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο με:

Διατήρηση ενός υγιούς καρδιαγγειακού συστήματος

Παραμένοντας ψυχικά και κοινωνικά δραστήριοι

Κρατώντας υπό έλεγχο τυχόν χρόνιες παθήσεις

Δίνοντας προτεραιότητα στη διαχείριση του ύπνου και του στρες

Η άνοια συχνά ξεκινά με μικρές γνωστικές αλλαγές που μπορούν εύκολα να παραληφθούν ή να απορριφθούν.

 Η αναγνώριση των πρώιμων ενδείξεων για το πώς ξεκινά η άνοια είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση και την προληπτική φροντίδα.

Αν και δεν υπάρχει  ίαση, οι πρώιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής

ΠΗΓΗ: www.onmed.gr