ΠΑΛΝΔΡΟΜΗΣΗ..

 

 

Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων  απλα ανακουφιζουν από καούρες και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , 

αλλά το  δυσκολο ειναι  η διακοπή τους.

Τα φάρμακα απλα προσφέρουν άμεση ανακούφιση

Ατυχως η διακοπή τους προκαει χειρότερα συμπτώματα, καθιστώντας δύσκολη την απεξάρτηση. 

Λογικες οι ανησυχίες σχετικά με την εξάρτηση και τους κινδύνους,   υπερβολικης χρησης  PPIs 

Εχουμε αραγε εναλλακτικές με και χωρίς φάρμακα ασφαλή διαχείριση της παλινδρομησης;

Οι κρυμμένοι κίνδυνοι των PPIs: 

Πώς και γιατί προκαλούν εξάρτηση

Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) είναι από τα πιο εντονα χρησιμοποιουμενα φάρμακα παγκοσμίως,  τόσο με συνταγή όσο και χωρίς , για την ανακούφιση της καούρας και 

γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης  

Και είναι αποτελεσματικά στη μείωση του γαστρικού οξέος,

πλην πολλοί  δεν γνωρίζουν τους 

κρυμμένους κινδύνους μιας μακροχρόνιας χρήσης τους.

Τα PPIs  οδηγουν σε εξάρτηση, 

με χειρότερα συμπτώματα παλινδρόμησης όταν προσπαθούν να τα σταματήσουν .

Φαινόμενο γνωστό ως  

Υπερέκκριση οξέος μετά τη διακοπή 

(rebound acid hypersecretion).

Ετσι η χρήση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς η :

Διακοπή μπορεί να είναι δύσκολη, ενώ η παρατεταμένη χρήση έχει συνδεθεί με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όπως 

ελλείψεις θρεπτικών συστατικών  και ηυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Πώς λοιπόν  διαχειριζομαστε  με ασφάλεια την παλινδρόμηση χωρίς εξαρτηση από τα PPIs;

Εκατομμύρια εθίζονται στα χάπια για την καούρα, 

χωρίς να το συνειδητοποιούν

Μέχρι τη στιγμη που προσπαθησουν να τα σταματήσουν ,οποτε τα συμπτώματα επιδεινώνονται δραματικά, 

Οταν  σταματούν να λαμβάνουν  ομεπραζόλη και  λανσοπραζόλη, 

η παλινδρόμηση επιστρέφει ακόμη χειρότερη

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συμβαίνει όταν το γαστρικό οξύ επιστρέφει στον οισοφάγο

Τα σημάδια περιλαμβάνουν:

• Καούρα: Αίσθηση καψίματος στο στήθος, συνήθως μετά το φαγητό, που μπορεί να είναι χειρότερη τη νύχτα ή όταν ξαπλώνει κανεις.
• Παλινδρόμηση: Επιστροφή όξινου ή πικρού υγρού στον λαιμό ή το στόμα.
• Πόνο στο στήθος: Δυσφορία ή πόνος στην περιοχή του θώρακα.
• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία): Αίσθηση ότι η τροφή κολλάει στον λαιμό ή το στήθος.
• Χρόνιο βήχα: Επίμονος βήχας που δεν οφείλεται σε άλλες αιτίες.
• Βραχνάδα ή πονόλαιμος: Ερεθισμός που οδηγεί σε βραχνάδα ή πόνο στον λαιμό.
• Ναυτία: Αίσθημα ανακατωσούρας ή δυσφορίας στο στομάχι.

Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): 

Τα PPIs δρουν στοχεύοντας το ένζυμο ATPάση υδρογόνου-καλίου – γνωστό ως 

«αντλία πρωτονίων»  

που βρίσκεται στο τοίχωμα του στομάχου.

Με τη δέσμευσή τους σ αυτό το ένζυμο, τα PPIs αναστέλλουν τη δραστηριότητά του, οδηγώντας σε σημαντική μείωση της έκκρισης οξέος. 

Αυτή η μείωση της οξύτητας  ανακουφίζει από  τη καούρα και βοηθά στην επούλωση των ελκών, δημιουργώντας ένα λιγότερο όξινο περιβάλλον που ευνοεί την αποκατάσταση.

Κοινά PPIs περιλαμβάνουν:

• Ομεπραζόλη
• Εσομεπραζόλη
• Λανσοπραζόλη
• Παντοπραζόλη
• Ραμπεπραζόλη

Αν και τα PPIs είναι γενικά ασφαλή για βραχυπρόθεσμη χρήση, η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες όπως ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων γαστρεντερικές λοιμώξεις. 

• Τα PPIs βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων  καούρας και προστατεύουν τον οισοφάγο από τη βλάβη που προκαλεί το οξύ.
• Συμβάλλουν στην επούλωση των ελκών του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου μειώνοντας τα επίπεδα οξέος.
• Λοίμωξη από Helicobacter pylori: Τα PPIs χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αντιβιοτικά για την εξάλειψη του H. pylori, ενός βακτηριδιου που συνδέεται με την εμφάνιση ελκών.
• Σύνδρομο Ζόλιγκερ-Έλλισον: Διαχειρίζονται αυτή τη σπάνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή γαστρικού οξέος.
• Διαβρωτική οισοφαγίτιδα: Βοηθούν στην επούλωση της φλεγμονής και των ελκών στον οισοφάγο που προκαλούνται από την υπερβολική οξύτητα.

Αν και τα PPIs είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση αυτών των παθήσεων, η μακροχρόνια χρήση τους πρέπει να παρακολουθείται λόγω των πιθανών κινδύνων, όπως είναι η έλλειψη θρεπτικών συστατικών και η αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις. 

Το rebound effect: 

Γιατί η διακοπή των PPIs μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα

Σε ανάρτηση στο Instagram με 394.000 προβολές, ο βρετανός παθολόγος Dr Ahmed Abd Elbary εξήγησε ότι όταν σταματά η λήψη των PPIs, το στομάχι αντιδρά παράγοντας περισσότερο οξύ  φαινόμενο γνωστό ως υπερέκκριση οξέος μετά τη διακοπή 

(rebound acid hypersecretion).

Πιστεύω ότι συνταγογραφούνται υπερβολικά συχνά και οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι μπορούν να προκαλέσουν rebound symptoms δήλωσε ο Dr Elbary σύμφωνα με το Daily Mail. 

Αν ξεκινήσετε αυτό το φάρμακο για την καούρα ή την παλινδρόμηση, όταν προσπαθήσετε να το σταματήσετε, το στομάχι σας αντιδρά παράγοντας ακόμη περισσότερο οξύ, γεγονός που κάνει την παλινδρόμηση και την καούρα ακόμη χειρότερες.

Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ δύσκολο να σταματήσετε πραγματικά τη λήψη του φαρμάκου. 

Το παράδοξο είναι ότι το 

rebound effect είναι συχνά χειρότερο από το αρχικό σύμπτωμα, 

Όλοι πρέπει να ενημερώνονται γι’ αυτό πριν ξεκινήσουν τη φαρμακευτική αγωγή.

Μην σταματήσετε ξαφνικά και μην αλλάξετε τα φάρμακά σας αν τα παίρνετε ήδη. 

Ίσως υπάρχει λόγος που τα χρειάζεστε μακροπρόθεσμα. 

Παρόλο που  η ομεπραζόλη και η λανσοπραζόλη μπορούν να ανακουφίσουν γρήγορα τα συμπτώματα της καούρας, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερους από έναν ή δύο μήνες. 

Η μακροχρόνια χρήση των PPIs μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης έως και 20%. 

Αυτό συμβαίνει επειδή τα φάρμακα αυτά μειώνουν την ικανότητα του στομάχου να απορροφά ασβέστιο – ένα απαραίτητο μέταλλο για την υγεία των οστών.

Η παρατεταμένη χρήση PPIs μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπάρκεια άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη Β12, η οποία είναι άκρως σημαντική για την υγεία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. 

η βραχυπρόθεσμη όσο και η μακροπρόθεσμη χρήση τους μπορεί να σχετίζεται με συγκεκριμένες παρενέργειες:

Συχνές βραχυπρόθεσμες παρενέργειες

• Γαστρεντερικά Προβλήματα:  κοιλιακό άλγος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, ναυτία ή αέρια.
• Πονοκέφαλοι

Πιθανές μακροπρόθεσμες παρενέργειες

• Διαταραχές απορρόφησης θρεπτικών συστατικών
• ◦ Η παρατεταμένη χρήση μπορεί να μειώσει την απορρόφηση της βιταμίνης Β12, οδηγώντας σε αναιμία και νευρολογικά προβλήματα.
• ◦ Υπομαγνησιαιμία: Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα μαγνησίου, οδηγώντας σε μυϊκή αδυναμία, επιληπτικές κρίσεις και καρδιακές αρρυθμίες.
• Οστικά κατάγματα: Η παρατεταμένη χρήση PPIs έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων, ιδιαίτερα του ισχίου, του καρπού και της σπονδυλικής στήλης, πιθανώς λόγω μειωμένης απορρόφησης ασβεστίου.
• Λοιμώξεις: Οι μακροχρόνιοι χρήστες PPIs έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο γαστρεντερικών λοιμώξεων 
• (όπως Clostridioides difficile) και πνευμονίας 
• Νεφρικές παθήσεις: Η χρόνια νεφρική νόσος και η οξεία διάμεση νεφρίτιδα έχουν συσχετιστεί με τη μακροχρόνια χρήση PPIs.
• Άνοια: Ορισμένες μελέτες έχουν υποδείξει πιθανή σχέση μεταξύ της παρατεταμένης χρήσης PPIs και αυξημένου κινδύνου άνοιας

Παρόλο που αυτές οι παρενέργειες σχετίζονται με τη χρήση των PPIs, είναι σχετικά σπάνιες, και τα φάρμακα αυτά θεωρούνται ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Συνιστάται οι ασθενείς να λαμβάνουν τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα 

Συμπτώματα απεξάρτησης

Κατά τη διακοπή των PPIs, ορισμένοι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα απεξάρτησης λόγω υπερέκκρισης οξέος μετά τη διακοπή, όπως:

• Καούρα: Αίσθηση καψίματος στο στήθος ή τον λαιμό.
• Παλινδρόμηση: Όξινο ή πικρό υγρό που ανεβαίνει στον λαιμό ή το στόμα.
• Δυσπεψία: Γενική δυσφορία στο στομάχι ή δυσπεψία.

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο έντονα από ό,τι πριν από την έναρξη της θεραπείας με PPI, καθιστώντας δύσκολη τη διακοπή του φαρμάκου.

Διαχείριση της διακοπής

Για να μειωθούν τα συμπτώματα απεξάρτησης και ο κίνδυνος υπερέκκρισης οξέος μετά της διακοπή, συνιστάται η σταδιακή μείωση της δόσης των PPIs αντί της απότομης διακοπής. Αυτή η προοδευτική μείωση επιτρέπει στο στομάχι να προσαρμοστεί αργά στην αλλαγή, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης του rebound effect. Επιπλέον, η ενσωμάτωση αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως στη διατροφή, διαχείριση του βάρους και ανύψωση του κεφαλιού κατά τον ύπνο, μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων κατά τη διαδικασία διακοπής.

Αν και τα PPIs είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση παθήσεων που σχετίζονται με το γαστρικό οξύ, 

το να γνωρίζετε για την πιθανή εξάρτηση και τα συμπτώματα απεξάρτησης είναι σημαντικό. 

Διαχείριση  χωρίς φάρμακα

Η αντιμετώπιση της παλινδρόμησης και των σχετικών παθήσεων χωρίς τη χρήση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs) περιλαμβάνει  συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, στη διατροφή, και φυσικών θεραπειών.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

• Διαχειριστείτε το βάρος σας: Το περιττό βάρος, ειδικά στην κοιλιακή χώρα, μπορεί να αυξήσει την πίεση στο στομάχι, οδηγώντας σε παλινδρόμηση. Η διατήρηση υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα.
• Κάνετε μικρότερα γεύματα: Η κατανάλωση μικρότερων, συχνότερων γευμάτων αντί για μεγάλα γεύματα μπορεί να αποτρέψει την υπερφόρτωση του στομάχου και να μειώσει την πιθανότητα παλινδρόμησης.
• Μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό: Αποφύγετε να ξαπλώσετε ή να πάτε για ύπνο αμέσως μετά το φαγητό. Συνιστάται να περιμένετε τουλάχιστον 2-3 ώρες ώστε να προχωρήσει η πέψη και να μειωθεί ο κίνδυνος παλινδρόμησης.
•  Η ανύψωση του κεφαλιού του κρεβατιού κατά περίπου 15 εκατοστά ή η χρήση ανατομικού μαξιλαριού μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νυχτερινής παλινδρόμησης, αξιοποιώντας τη βαρύτητα για να κρατήσει το περιεχόμενο του στομάχου χαμηλά.
• Τα χαλαρά ρούχα, ειδικά γύρω από την κοιλιά, μπορούν να μειώσουν την περιττή πίεση στο στομάχι, μειώνοντας έτσι τα επεισόδια παλινδρόμησης.

• Αποφύγετε τροφές που ενοχλούν: Συνηθισμένοι παράγοντες περιλαμβάνουν πικάντικα φαγητά, λιπαρά γεύματα, σοκολάτα, καφεΐνη, αλκοόλ και όξινα τρόφιμα όπως εσπεριδοειδή και ντομάτες. 
• Η τήρηση ημερολογίου διατροφής μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των προσωπικών ερεθισμάτων.
• Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως , λαχανικά και φρούτα, μπορούν να βοηθήσουν στη διαδικασία της πέψης και στη μείωση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.
• Η κατανάλωση νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της πέψης και στην αραίωση του γαστρικού οξέος. 

• Ανταγωνιστές υποδοχέων ισταμίνης-2 (H2 Blockers): Φάρμακα όπως ρανιτιδίνη και φαμοτιδίνη μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και μπορεί να είναι αποτελεσματικά για ήπια έως μέτρια συμπτώματα παλινδρόμησης.
• Αντιόξινα: Τα αντιόξινα που διατίθενται χωρίς συνταγή μπορούν να εξουδετερώσουν το υπάρχον γαστρικό οξύ, προσφέροντας άμεση ανακούφιση από περιστασιακή καούρα.

Φυσικές θεραπείες

• Βότανα και συμπληρώματα διατροφής: Βότανα όπως το τζίντζερ, η πτελέα η πυρόχρους, η αλθαία ρίζα, η αλόη και η γλυκόριζα έχουν καταπραϋντικές ιδιότητες που μπορεί να μειώσουν τον ερεθισμό του οισοφάγου.

Άλλα κοινά φάρμακα που συνήθως προκαλούν συμπτώματα απεξάρτησης

Τα PPIs δεν είναι τα μόνα φάρμακα που ο Dr Ahmed Abd Elbary προειδοποίησε ότι μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά συμπτώματα απεξάρτησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η βενλαφαξίνη, η οποία ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (SNRIs), είναι «ένα από τα πιο δύσκολα φάρμακα για διακοπή. Γι’ αυτόν τον λόγο, παρόλο που είναι πολύ αποτελεσματικό, συνταγογραφείται σπάνια ως πρώτη επιλογή.

Σύμφωνα με το NHS, οι παρενέργειες από τη διακοπή της βενλαφαξίνης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πονοκεφάλους
• Αίσθημα άγχους και κόπωσης
• Δυσκολία στον ύπνο

Το 2019, ο National Institute for Health and Care Excellence (NICE) ενημέρωσε τις κατευθυντήριες γραμμές του, αναγνωρίζοντας ότι σε ορισμένους ασθενείς, οι σοβαρές παρενέργειες της διακοπής των αντικαταθλιπτικών μπορεί να διαρκέσουν 

«μήνες ή και περισσότερο».

Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:

• Σύγχυση
• Άγχος
• Εφίδρωση
• Προβλήματα ύπνου
• «Αλλοιωμένα συναισθήματα»

Επικίνδυνα συμπτώματα απεξάρτησης από τις βενζοδιαζεπίνες

Ο Dr Elbary προειδοποίησε επίσης ότι οι, βενζοδιαζεπίνες, λοραζεπάμη και διαζεπάμη, μπορεί να έχουν μερικά από τα πιο επικίνδυνα συμπτώματα απόσυρσης. Εδώ είναι το δίλημμα. Αυτά τα φάρμακα είναι από τα πιο αποτελεσματικά για τη θεραπεία  του άγχους και της αϋπνίας. Όμως, ο οργανισμός μπορεί να αναπτύξει αντοχή και εξάρτηση πολύ γρήγορα.

 Όταν κάποιος τα παίρνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα διακόψει 

Οι βενζοδιαζεπίνες, ήταν η πρώτη κατηγορία φαρμάκων για την αϋπνία επί δεκαετίες. 

Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, η χρήση τους έχει μειωθεί σταδιακά λόγω ανησυχιών για τον εθισμό, τα σοβαρά συμπτώματα απεξάρτησης και άλλες παρενέργειες.

Πηγές: Daily Mail, MedlinePlus (1), Mayo Clinic, NHS, NIH (1), Cleveland Clinic, Patient, MedlinePlus (2), Harvard Health Publishing, NIH (2), Gastroenterology, NYU, Johns Hopkins Medicine

ΠΗΓΗ: www.oloygeia.gr