ΙΠΠΟΚΑΜΠΟΣ....

Ο ιππόκαμπος βρίσκεται στον μέσο κροταφικό λοβό, κάτω από την επιφάνεια του φλοιού των ημισφαιρίων και συγκεκριμένα στο κατώτερο μέρος του κροταφικού κέρατος των πλάγιων κοιλιων.

Είναι μια..πολύ μικρή δομή του εγκεφάλου με μεγαλη όμως σημασία σε Μνήμη, Μάθηση, Πλοήγηση στον Χώρο και Συναισθηματική Ρύθμιση

Στέλνει σήματα που αναχαιτίζουν ή τερματίζουν την αντίδραση του στρες μειώνοντας την παραγωγή κορτιζόλης.

Για παράδειγμα : Θυμόμαστε ότι μια συγκεκριμένη ενέργεια η οδήγηση με υπερβολική ταχύτητα, είχε αρνητικές συνέπειες ,ένα ατύχημα που προκάλεσε φόβο και πόνο.

Αυτή η συναισθηματική μνήμη, που κωδικοποιήθηκε από τον ιππόκαμπο, μας κάνει πιο προσεκτικούς οδηγούς στο μέλλον.

Όταν όμως ο ιππόκαμπος συρρικνώνεται χάνεται αυτός ο μηχανισμός ελέγχου με αποτέλεσμα η αντίδραση στο στρες να γίνεται υπερβολική και χρόνια, οδηγώντας σε αυξημένο αγχος, κρισεις Πανικού , νευρικότητα.... ακόμη και κατάθλιψη

Τι την προκαλεί

Χρόνιο Στρες και Κορτιζόλη

Ο ιππόκαμπος είναι γεματος υποδοχείς για ορμόνες του στρες .

Το χρόνιο στρες οδηγεί σε υπερπαραγωγή κορτιζόλης και

η περίσσεια κορτιζόλης φθείρει τους νευρώνες του ιππόκαμπου.

Σοβαρό και μακροχρόνιο στρες προκαλεί ατροφία του ιππόκαμπου.

Η κορτιζόλη μειώνει τη νευρογένεση αυξάνει τη καταστροφή των νευρικών συνάψεων και οδηγει σε θάνατο τα νευρικα κυτταρα.

Το Αλτσχάιμερ

Η συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς το φωσφορυλιωμένο tau (pTau)

προκαλεί άμεση φθορά και καταστροφή των νευρώνων στον ιππόκαμπο.

Η ατροφία του είναι χαρακτηριστικό και άλλων μορφων άνοιας

Η έλλειψη σωματικής άσκησης,

η αδράνεια και

η έλλειψη μάθησης νέων πραγμάτων, μειώνουν δραματικά τη νευρογένεση, οδηγώντας σε συρρίκνωση

Διαταραχές Ύπνου :

Eιδικά ο βαθύς ύπνος, είναι κρίσιμος για την ενοποίηση της μνήμης και την απομάκρυνση τοξικών πρωτεϊνών από τον εγκέφαλο.

Οι Αυπνίες εμποδίζουν αυτές τις διαδικασίες, αυξάνοντας τη συρρίκνωση του ιπποκάμπου.

Το γλυμφατικό σύστημα

(Glymphatic System)

είναι ένα δίκτυο στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό που λειτουργεί ως

"σύστημα λεμφικού καθαρισμού"

του εγκεφάλου κατα τη διάρκεια του υπνου

Η ενοποίηση της μνήμης είναι η διαδικασία μετατροπής των βραχυπρόθεσμων αναμνήσεων σε μακροπρόθεσμες οπου κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και παγιώνει πληροφορίες, καθιστώντας τις πιο μόνιμες για μελλοντική ανάκτηση

Λανθασμένη Διατροφή :

Μια διατροφή με trans λιπαρά , ζάχαρη και επεξεργασμένα τρόφιμα προάγει τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, βλάπτοντας τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Μεταβολικό Σύνδρομο :

Η παχυσαρκία ,ο Διαβητης

Η Αντισταση στην Ινσουλίνη

μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά.

Κατάθλιψη

Η μακροχρόνια κατάθλιψη μπορει να οδηγήσει στη συρρίκνωση του ιπποκάμπου.

Αυτό οφείλεται στο χρόνιο στρες και σε Υψηλά επίπεδα κορτιζόλης Aντισταση στην ινσουλίνη

φλεγμονή μειωμένη νευρογένεση

Εγκεφαλικές Βλάβες

Ένα εγκεφαλικό ή μια σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να προκαλέσει άμεση βλάβη στον ιππόκαμπο λόγω έλλειψης οξυγόνου ή μηχανικής κάκωσης.

Φάρμακα :

βενζοδιαζεπίνες Φάρμακα για τον Yπνο ενισχύουν την ανασταλτική δράση του νευροδιαβιβαστή GABA μειώνοντας τη νευρογενεση

Κορτιζόνη :

Ο ιππόκαμπος είναι πλούσιος σε υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών. Η χρόνια υπερ-διέγερση αυτών των υποδοχέων από υψηλά επίπεδα κορτικοστεροειδών είναι νευροτοξική

Αντισυλληπτικά-Ορμόνες

τα αντισυλληπτικά χάπια, και ειδικά αυτά που έχουν γλυκοκορτικοειδή δράση, μπορεί να συρρικνώσουν τον ιπποκάμπο και την αμυγδαλή

Αντιχολινεργικά φάρμακα

(Αντικαταθλιπτικά-Παρκινσον ) αναστέλλουν τη δράση της ακετυλοχολίνης,

Η χρόνια αντιχολινεργική δράση έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο άνοιας και φαίνεται να συμβάλλει στην ατροφία εγκεφάλων περιοχών, συμπεριλαμβανομένου του ιπποκάμπου.

(Τα αντικαταθλιπτικά ( SSRI)

πιθανον να μειώνουν σε ενα μικρο ποσοστό τη κατάθλιψη συνεπώς και τη συρρίκνωση )

Στατίνες

Η χρόνια και αλόγιστη χρήση Στατινών ιδίως εκείνων που διασχίζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό ( οι λιποδιαλυτές), μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ενδογενούς σύνθεσης χοληστερίνης στον εγκέφαλο:

α) Εμποδίζοντας την δημιουργία των συνάψεων, που είναι απαραίτητα για τη μνήμη και τη μάθηση

β) Μειώνοντας τη λειτουργία των νευρωνικών μεμβρανων προκαλώντας δυσκολία στη συγκέντρωση και απώλεια μνήμης.

Σε αντίθεση με τις λιποδιαλυτές,

οι υδατοδιαλυτές λόγω της περιορισμένης διείσδυσής τους μέσω του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, ανατέλλουν λιγότερο τη σύνθεση χοληστερίνης στον κεντρικό νευρικό σύστημα.. κατά συνέπεια, μπορεί να σχετίζονται με λιγότερες νευρολογικές παρενέργειες.

Θεραπεία

Οι ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών μπορούν να επιταχύνουν ή να συμβάλλουν σημαντικά στη συρρίκνωση του ιππόκαμπου και στη γενική γνωστική πτώση

οι Στόχοι της θεραπείας είναι

α) Να αντιστραφεί ή να επιβραδυνθεί η συρρίκνωση του ιπποκάμπου.

β) Να βελτιωθεί η γνωστική λειτουργία και η ψυχική υγεία και

γ) Να μειωθεί ο κίνδυνος νευροεκφυλιστικών παθήσεων.